مطالعه زمین لغزش با استفاده از تکنیک ماره

در این نوشتار، روشی جدید برای مطالعه زمین‌لغزش و اندازه گیری مقدار جابه‌جایی ناشی از آن با استفاده از تکنیک ماره ارایه می شود. این پژوهش در روستای قلقاتی از توابع شهرستان زنجان ‏انجام شده است. روستای قلقاتی در دامنه کوه مشرف به دره‌ای ژرف واقع شده و شیب زمین در محل استقرار آن زیاد است. رخداد زمین‌لغزش به طور مداوم در طول سال‌‌های گذشته در این ‏روستا گزارش شده است. برای انجام این مطالعه، نقش یک توری روی دیوار اتاق یکی از منازل مسکونی روستا که در اثر زمین‌لغزش در سنوات گذشته بارها تَرَک برداشته بود، چـاپ شد. به ‏طوری که تَرَک در وسط نقش توری و امتداد آن موازی خطوط توری قرار گرفت. تصویر این توری توسط دستگاه تصویرساز روی توری دیگری که راستای خطوط آن با خطوط توری اول ‏زاویه کوچکی داشت، انداخته شد. توری دوم در کانون پشتی دستگاه تصویرساز قرار داشت. از برهم نهی این دو، فریزهای ماره ظاهر شد. در اثر لغزش‌زمین، فریز های ماره متناظر با دو سوی ‏تَرَک نسبت به هم جا به‌جا می‌شد. در هر 5 دقیقه یک تصویر از فریزهای ماره توسط دوربین ‏ccd‏ در حافظه رایانه ثبت شد. در تابستان و پاییز سال 1388 به مدت 70 روز متوالی، تصاویر نقش ‏ماره در فواصل زمانی برابر به طور خودکار در حافظه رایانه ثبت شد. با تحلیل فریز های ماره و تعیین مقدار جابه‌جایی نسبی آنها، مقدار حرکت زمین و رفتار زمانی آن تعیین شد. جابه‌جایی ‏ناشی از حرکت شیب در این مدت در حدود 4 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. از مزایای این روش سادگی آرایش، هزینه پایین، تمام خودکار بودن و دقت بالای آن است. دقت اندازه‌گیری ‏جابه‌جایی زمین در این پژوهش 04/0 میلی‌متر بود.‏