>
Fa   |   Ar   |   En
   ردپای خرطوم‌داران میوسن در نهشته‌های سازند سرخ بالایی، شمال آوج، ایران مرکزی  
   
نویسنده عباسی نصراله ,شاکری صفورا ,ربانی جواد
منبع علوم زمين - 1403 - دوره : 34 - شماره : 1 - صفحه:19 -34
چکیده    در رخنمونی از بخش زیرین سازند سرخ بالایی (میوسن میانی-پسین) در شمال شهر آوج، واقع در استان قزوین و به ستبرای 135 متر، مجموعه‌ای از ردپاهای خرطوم‌داران (فیل‌ها) یافت شد. این ردپاها به صورت فرورفته در سطح بالایی رسوب حفظ شده‌اند و به شکل اثری گرد با حاشیه صاف تا برجسته یا با انباشتی از رسوب در بخش پیشانی رد پاها می‌باشند. در برخی از ردها اثر پنج انگشت نیز قابل مشاهده است. در بیشتر لایه‌ها ردپاها به تعداد زیاد برجای مانده‌اند که نشان دهنده‌ حرکت گله‌ای فیل‌ها هستند. این ردپاها از دیدگاه ایکنوتاکسونومیک اثرجنس و اثرگونه proboscipeda enigmatica تشخیص داده شدند. ردپاها  در دو گروه اندازه‌ای کوچک (cm 15) و بزرگ (cm 25) بوده و براساس روابط هندسی (ژئومتریک) بلندی شانه فیل‌های بزرگ 140 تا 170 سانتی‌متر و افراد کوچک 76 تا 106 سانتی‌متر برآورد شد. با توجه به گزارش‌های در دسترس از سنگواره‌ استخوان فیل‌های میوسن در ایران و همچنین الگوی پراکنش خرطوم‌داران در این زمان، به گمان فزون جنس choerolophodon schlesinger, 1917 از خانواده  gomphotheriidae کاندید اصلی اثرساز ردپاهای آوج بوده است. به همراه این ردپاها آثار شنای کروکودیل‌ها و ماهیان نیز یافت شدند که در حوضچه‌های کم‌ژرفای آن زمان زندگی می‌‌کرده‌اند.
کلیدواژه مهره‌داران، ردپا، میوسن، خرطوم‌داران، سازند سرخ بالایی، آوج
آدرس دانشگاه زنجان, دانشکده علوم, گروه زمین‌شناسی, ایران, دانشگاه زنجان, دانشکده مهندسی, ایران, دانشگاه زنجان, دانشکده علوم, گروه زمین‌شناسی, ایران
پست الکترونیکی rabbani@znu.ac.ir
 
   miocene proboscidean footprints from the upper red formation, avaj area, central iran  
   
Authors abbassi nasrollah ,shakeri safoora ,rabbani javad
Abstract    numerous proboscidean footprints have been discovered in the outcrop (135 m) of lower rock unit of the upper red formation (middle-late miocene) in the north avaj (qazvin province), central iran. these footprints are preserved as circular concave epi-relief in the upper bedding planes with smooth or levee rims or with sediment accumulation in the front of the footprints. five digit imprints present in some of the footprints. the frequency of footprints is considerable the most of the upper surface of layers which was resulted by movement of proboscis herds. ichnotaxonomically these footprints identified as proboscipedaen igmatica. the footprints are classified as two sizes as small (15 cm) and large (25 cm) categories, and based on the geometric relationships, the height of shoulder was estimated as 140-170 cm for adult and 76-106 cm immature individuals. according to reports of miocene proboscidean body fossils from iran, and based on the distributions of the proboscidean in this time, it seems that the choerolophodon (gomphotheriidae) is candidate as track-maker of the avaj footprints. among the proboscidean footprints, there are crocodile and fish swimming imprints which were left in the shallow pools.
Keywords vertebrate ,footprint ,miocene ,proboscidean ,upper red formation ,avaj
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved