سیماهای زمین‌شیمیایی سامانه دگرسانی محدوده کمر-گوو، کمربند ماگمایی البرز باختری-آذربایجان، شمال باختر ایران

هدف از این پژوهش، مطالعه زمین شیمیایی عناصر اصلی و ردیاب در سامانه دگرسانی محدوده کمر- گوو (جنوب هشتجین، استان اردبیل)، واقع در کمربند ماگمایی البرز باختری- آذربایجان می‌ باشد. واحدهای سنگی منطقه شامل سنگ‌ های آتشفشانی با ترکیب تراکی آندزیت بازالتی تا ریولیت و آذرآواری (کریستال، ویتریک توف) با سن ائوسن و الیگوسن هستند. این سنگ ها ماهیت کالک آلکالن و شوشونیتی داشته و به موقعیت زمین‌ساختی کمان پساتصادمی تعلق دارند. در منطقه کمر-گوو، پهنه‌های دگرسانی شامل، سیلیسی، سریسیتی (کوارتز + سریسیت + پیریت ± ایلیت ± روتیل)، سریسیت-آرژیلیک (کوارتز + سریسیت + کائولینیت + دولومیت)، آرژیلیک حدواسط (کوارتز + کائولینیت + ایلیت)، آرژیلیک پیشرفته (کوارتز + کائولینیت + آلونیت + دیاسپور ± آناتاز ± مسکوویت) و کلریتی (کوارتز +  کلریت + ایلیت) می شوند. الگوی توزیع عناصر اصلی و ردیاب بهنجار شده نسبت به ترکیب گوشته اولیه (bse) و محاسبات تغییرات جرم (به روش فاکتور حجم) نشان می دهند که پهنه های دگرسانی سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته، به مقدار بیشتری از عناصر،  تهی شده و الگوی توزیع عنصری متمایزی از سنگ مادر دارند. این در حالی است که در دگرسانی های کلریتی، آرژیلیک حدواسط و سریسیت-آرژیلیک، مقدار تغییر جرم عناصر، به نسبت کم بوده و الگوی توزیع عناصر، تقریباً مشابه سنگ مادر اولیه است. عناصر اصلی مانند ca, mg, al, na, fe  (به ترتیب) تهی شده اند. تیتانیم تهی شدگی بسیار جزئی نشان می دهد. فسفر تثبیت شده و پتاسیم (غالباً) غنی‌ شد ه است. عناصر ردیابی چون zr, nb, sc, th با کاهش جرم همراه شده‌ اند. عناصری همچون co, cr, ni, rb، هر دو فرایند تهی شدگی و غنی شدگی را تجربه نموده‌ اند. عناصر sr, v  تهی شدگی نسبتاً زیادی نشان می دهند. s, sb و به ویژه as، غنی شدگی نشان می دهند. عناصر نادر خاکی سبک در مقایسه با عناصر نادر خاکی سنگین تهی شدگی بیشتری متحمل شده اند. عناصری مانند pb, zn و cu، فقط در پهنه سیلیسی و سریسیت-آرژیلیک غنی شده‌ اند. این پژوهش نشان می دهد که عواملی مانند ph سیال گرمابی و مجموعه کانی‌ های سنگ‌ ساز اولیه و حاصل از دگرسانی، سبب تفاوت در رفتار و تمرکز عناصر در پهنه‌ های مختلف دگرسانی در محدوده کمر-گوو شده اند.

geochemical aspects of alteration system in the kamar-gov district, western alborz-azerbaijan magmatic belt, north-west of iran

the aim of this research is the geochemical study of the major and trace elements of the alteration systems in the kamar-gov district (south of hashtjin, ardabil province). the rock units of  the studied area include volcanic rocks with the composition of basaltic-trachy andesite to rhyolite and crystal vitric-tuff with eocene and oligocene age. these rocks have calk alkaline and shoshonitic affinity and belong to post-collisional arc tectonic setting. in the kamar-gov district, the alteration zones include silicic, sericitic (quartz + muscovite + pyrite ± illite ± rutile), sericite-argillic (quartz + sericite + kaolinite + dolomite), intermediate argillic (quartz + kaolinite + illite), advanced argillic (quartz + kaolinite + alunite + diaspore ± anatase ± muscovite), and chloritic (quartz + chlorite + illite). the distribution pattern of the normalized-bse major and trace elements and the mass change calculations (volume factor method) show that the silicic and advanced argillic alteration zones have more elemental depletion and different distribution patterns from the parent rock. however, chloritic, intermediate argillic, and sericite-argillic alterations have relatively little mass change and almost similar distribution patterns to the primary parent rock. the major elements like ca, mg, al, na, and fe have frequently depleted. ti shows slight depletion. k has frequently enriched. trace elements such as zr, nb, sc, and th have mass reduction. co, cr, ni, and rb have experienced depletion and enrichment processes. sr and v show relatively high depletion. sb, s, and as (chiefly) have enriched. lrees have depleted more than hrees. elements like pb, zn, and cu only in the siliceous and sericite-argillic zone show enrichment. this research shows that factors like ph of hydrothermal fluid and primary rock-forming and secondary minerals resulting from alteration have caused differences in the behavior and concentration of elements in different alteration zones in the kamar-gov district.