مطالعات ژئوشیمی و ژئوبیوشیمی زیست‌محیطی بر روی خاک کشاورزی و گیاه برنج در شهرستان ساری

هدف از این مطالعه بررسی میزان غلظت فلزات سنگین در محصول برنج شالیزارهای شهرستان ساری است. در این پژوهش از 32 ایستگاه از بخش دانه خوراکی برنج (seed) نمونه‌برداری انجام گرفت. سپس جهت بررسی ارتباط خاک - گیاه در 6 ایستگاه از خاک پای گیاه برنج و دیگر بخش‌های گیاه مانند ریشه، ساقه، برگ و سبوس نیز نمونه برداشت شد. نمونه‌های خاک پس از آماده‌سازی به روش استاندارد توسط دستگاه icp-oes و نمونه‌های گیاه نیز پس از آماده‌سازی به روش استاندارد توسط دستگاه icp-ms مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. نتایج تجزیه شیمیایی نمونه‌های برنج نشان داد که میزان جیوه به طور معمول حدود 0.07 پی‌پی‌ام است و در برخی مناطق به صورت نقطه‌ای (30 درصد نمونه‌ها) غلظت تا حدود 0.09 پی‌پی‌ام می‌رسد. میزان غلظت عنصر سرب به طور میانگین 0.91 پی‌پی‌ام است که این حد نزدیک به حد مجاز است. عناصر آرسنیک، کادمیم، نیکل و روی نیز در تعداد محدودی از نمونه‌ها انحراف از میزان معمول غلظت را نشان می‌دهند. نتایج بررسی‌ها منشا عنصر سرب را ناشی از مصرف کودشیمیایی روی در مزارع و شالیزارهای برنج تایید می‌نماید. میزان غلظت آرسنیک در منطقه عیسی‌خندق انحراف از میزان معمول بالایی نشان می‌دهد. غلظت در عیس‌خندق 1.15 پی‌پی‌ام است که انحراف بالایی را از سطح طبیعی معرفی می‌کند. افزون بر این، غلظت عناصر کمیاب در محصولات برنج در مناطق مختلف شهرستان ساری در مقایسه با محصولات برنج در برخی از شهرهای کشورهای خارجی، همبستگی بالایی برای کروم (cr)، کبالت (co)، آرسنیک (as)، منیزیم (mg)، منگنز (mn)، سدیم (na)، و روی (zn) نشان می‌دهد.

environmental geochemistry and geobiochemistry studies on agricultural soil and rice plant in sari- mazandaran province

the present study aims to determine the concentration of heavy metals and toxic metalloids in rice of sari paddy fields in the mazandaran province of iran. in this study, sampling was performed from 32 stations of the rice seed section. the soil-plant relationship was investigated in 6 stations using samples taken from rice soil and other plant parts such as roots, stems, leaves, and bran. soil and plant samples were prepared using icp-oes and icp-ms methods, respectively, and then analyzed chemically. the results of the chemical analysis of rice samples showed that the mercury (hg) concentration is usually about 0.07 ppm. however, it reaches about 0.09 ppm in some points (30% of the samples). the mean concentration of lead (pb) is 0.91 ppm, which is close to its allowable limit. in some samples, elements arsenic (as), cadmium (cd), nickel (ni), and zinc (zn) are different from normal concentrations. the study results attribute the origin of lead elements to the use of chemical zinc fertilizer in rice fields and paddy fields, as pb concentration in areas with zinc (zn) fertilizer consumption is about 3.99 ppm. the as concentration in isa khandagh is 1.15 ppm, suggesting a high deviation from the normal level. in addition, the concentration of trace elements in rice crops in different regions of sari city compared with rice crops in some foreign cities shows a high correlation for chromium (cr), cobalt (co), arsenic (as), magnesium (mg), manganese (mn), sodium (na), and zinc (zn).