کانی‌شناسی، زمین‌شیمی و خاستگاه زمین‌ساختیماگمایی گرانیتوییدهای کانسار اسکارن آهن باغک، گستره معدنی سنگان، شمال خاور ایران

گستره معدنی سنگان در شمال کمربند ماگمایی سنوزوییک خاور ایران عمدتاً از سنگ‌های آتش فشانی و آذرآواری (پیروکلاستیک) اسیدیحدواسط تشکیل گردیده که تحت نفوذ توده‌های گرانیتوییدی ائوسن قرار گرفته‌اند. در کانسار اسکارن آهن باغک، این گرانیتوییدها از بیوتیت‌کوارتزمونزونیت پورفیری، بیوتیت سینیت ‌تا بیوتیت سینوگرانیت‌ و آلکالی فلدسپار کوارتز سینیت تا آلکالی فلدسپار گرانیت پیش از کانی‌زایی و کوارتز آلکالی سینیت و کوارتز سینیت‌های هم زاد با کانی‌زایی تشکیل شده‌اند. این گرانیتوییدهای نوع i ماهیت متاآلومین منیزیمی، کالک آلکالن، آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند. این گرانیتوییدها غنی‌شدگی نسبی عناصر lree/hree  و lile /hfse، بی‌هنجاری منفی eu, sr, ta, th و ti و بی‌هنجاری مثبت th, u, k, ba, rb به همراه مقادیر بالای la و نسبت zr/nb, nb/th, nb/u   و nb/la را نشان می‌دهند که نه تنها منشا گوشته‌ای نشات گرفته از لیتوسفر اقیانوسی فرورونده، بلکه آلایش پوسته قاره‌ای در تکامل ماگمای سازنده آنها را پیشنهاد می‌کند. مقادیر sm/yb در برابر la/sm, sm/yb در برابر sm و dy/yb در برابر la/yb نشان می‌دهد ماگمای اولیه از ذوب‌بخشی اندک (2 تا 5 درصد) لرزولیت‌های گارنتاسپینل‌دار در ژرفایی حدود 6866 کیلومتری گوشته بالایی، تحت‌تاثیر آلایش پوسته‌ای قرار گرفته است. بنابر این پژوهش، جایگاه زمین‌ساختیماگمایی گرانیتوییدها، کمان ماگمایی همزمان تا پس از برخورد قاره‌ای پیشنهاد می‌شود.

Mineralogy, geochemistry and tectonomagmatic setting of the granitoids in the Baghak Fe skarn deposit, Sangan mining district, NE Iran

The Sangan Mining District (SMD) in the north of the Cenozoic magmatic belt of eastern Iran is constituted of predominantly acidic to intermediate volcanic and pyroclastic rocks, intruded by the Eocene granitoids. In the Baghak Fe skarn deposit, these granitoids are composed of premineralization biotite quartz monzonite, biotite syenite to biotite syenogranite, alkali feldspar quartz syenite to alkali feldspar granite and synmineralization quartz alkali syenite and quartz syenite. These I type granitoids have a magnesian metaluminous, calcalkaline, high K alkaline to shoshonitic nature. The granitoids show enrichment of LREE/HREE and LILE/HFSE with negative anomalies of Eu,Sr,Ta,Th and Ti, posetive anomalies of U, K, Ba, and Rb together with high La values and Zr/Nb, Nb/Th, Nb/U, and Nb/La ratios which suggest not only their slabderived mantle source, but also crustal mixing in evolution of the magma. The Sm/Yb versus La/Sm, Sm/Yb versus Sm and Dy/Yb versus La/Yb show derivation of the primary melt from low partial melting (25 %) of a garnetspinel lherzolite at depth of ~6668 kilometers of the upper mantle, affected by continental crust melts. According to this research, the tectonomagmatic setting of the granitoids is suggested syn to postorogenic magmatic arc.