مطالعه ساختمان گسل‌های تنگه هرمز با استفاده از داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی

یکی از راه های کشف و به دست آوردن اطلاعات از ساختارهای پنهان در بخش زیرین رسوبات، زمانی که برون زد ندارند یا در دریا واقع شده اند، استفاده از داده های لرزه ای دو یا سه بعدی است. خوشبختانه بخش جنوبی ایران شامل خلیج فارس و تنگه هرمز دارای منابع غنی از هیدروکربن هاست که سبب شده تا داده های لرزه ای قابل قبولی در این بخش وجود داشته باشند. منطقه تنگه هرمز از نظر زمین شناسی ساختمانی در بخش شمال خاوری خلیج فارس و بین دو منطقه (zone ) زمین ساختی، یکی زون زمین ساختی زاگرس و دیگری زون فرورانش صفحه عمان واقع شده است.تمرکز این پژوهش بر روی نتایج حاصل از داده‌های لرزه‌ای موجود می‌باشد. اولین مرحله از شکل‌گیری حوضه، مرحله باز شدن دریای نئوتتیس است که با رسوب‌گذاری سازندهای دشتک، کنگان و خانه کت هم‌زمان‌شده که پس‌ازآن یعنی در تریاس بالایی یک ناپیوستگی نیز روی‌داده و بر روی رسوبات تریاس آغازین تا میانی مشخص‌شده است که می‌توان به‌عنوان توسعه حوضه رسوبی از آن یادکرد. این مرحله از باز شدن حوضه سبب شکل‌گیری گسل‌های بزرگ و به‌احتمال پی‌سنگی در منطقه شده است که مطالعه این گسل‌ها و حرکات آن‌ها موضوع این مقاله است. مرحله بعدی یعنی تحول و تکامل حوضه زمانی آغاز می‌شود که حوضه شروع به بسته شدن می‌کند و درباره زمان دقیق آن اختلاف‌نظر وجود دارد؛ اما آنچه واضح است چهار رویداد فشاری است که در زمان‌های سنومانینتورونین تا ماستریشتین، رویداد فشارشی اواخر پالئوسن اوایل ائوسن، رویداد فشارشی اواخر الیگوسن میوسن، رویداد فشارشی اواخر میوسن تا کواترنری است که به ترتیب سبب فرارانش افیولیت‌ها و درنهایت رسوب‌گذاری گورپی به همراه فرسایش در برخی مناطق، رسوب‌گذاری پابده و همچنین فرسایش منطقه‌ای، فرسایش و از بردن سازندهایی چون آسماری و گچساران و درنهایت آخرین فاز همان فاز کوهزایی زاگرس است که فرایند فشارش همچنان ادامه دارد.

Structural study of Strait of Hormuz by using of 3D seismic data

This study has focused on the result of seismic data. The first stage of basin formation is the opening of Neo Tethys Sea which is Simultaneous with Dashtak, Kangan and Khaneh kat Formation and after that on the early to middle Triassic sediments an unconformity that can be named as an expansion of sedimentary basin in the upper Triassic happened. This stage of basin opening caused the formation of big faults and probably basement faults in the area that studying on this faults and their movements is the main goal of this study. The next stage of evolution of basin starts when the basin began to closure and still there is disagreement about the exact time; but the obvious thing is the four compressional events: first, from Cenomanian Turonian up to Masstrichtian; second, Late Paleocene Early Eocene; third, Late OligoceneMiocene and the forth, Miocene up to Quaternary. All events caused to obduction of Ophiolite and sedimentation of Gurpi with partly erosion and Pabdeh with regional erosion, then disappearing formations such as Asmari and Gachsaran and at the end, the late Zagros orogenic phase which is the compression that is continues to this day.