>
Fa   |   Ar   |   En
   سنگ‌شناسی و ژئوشیمی گدازه های ریولیتی الیگوسن، جنوب رودخانه قزل‌اوزن: ولکانیسم اسیدی پس از برخوردی  
   
نویسنده پارسا طاهره ,خیرخواه منیره ,مختاری میرعلی اصغر
منبع علوم زمين - 1400 - دوره : 31 - شماره : 3 - صفحه:49 -60
چکیده    سنگ‌های آتشفشانی سنوزوئیک جنوب رودخانه قزل اوزن، در پهنه‌ ماگمایی البرز باختریآذربایجان و بخش شمالی فلات ایرانی ترکی واقع شده‌اند. گدازه‌های اسیدی الیگوسن در شمال زنجان، ترکیب ریولیتی تا داسیتی دارند و بافت‌های هیالوپورفیریتیک تا هیالومیکرولیتیک پورفیریتیک را نشان می‌دهند. این گدازه‌ها در امتداد گسیختگی‌های اصلی منطقه بیرون ریخته‌اند. فلدسپار (سانیدین)، بیوتیت و آمفیبول (هورنبلند) درشت‌بلورهای عمده‌ این سنگ‌ها هستند که در خمیره‌ای از شیشه و کانی‌های ریزبلور فلسیک (فلدسپارها و کوارتز) و مافیک (بیوتیت و آمفیبول) قرار گرفته‌اند. با مطالعات ژئوشیمیایی، این سنگ‌ها دارای ماهیت کالک‌آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی، در زمره سنگ‌های اسیدی متاآلومین و itype  قرار می‌گیرند. در نمودارهای عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده نسبت به کندریت، این نمونه‌ها الگوهای غنی از lree با نسبت بالای lree/hree را نشان می‌دهند. غنی‌ شدگی از عناصر کمیاب خاکی سبک و تهی‌شدگی از عناصر کمیاب خاکی سنگین از ویژگی‌های سنگ‌های کالک آلکالن حاشیه فعال قاره‌ای است. همچنین، این سنگ‌ها غنی‌شدگی از عناصر liles و آنومالی منفی از عناصر hfses (nb, ta و ti) دارند که ویژگی سنگ‌های ماگمایی مربوط به محیط‌های فرورانشی postcolg  می‌باشد. شواهد ژئوشیمیایی دلالت بر این دارند که ماگمای مادر اسیدی منطقه از ذو‌ب‌بخشی پوسته‌ پایینی در طی کاهش فشار و درطی کشش‌های موضعی حاصل شده است.
کلیدواژه ژئوشیمی، پترولوژی، ریولیت، الیگوسن، قزل اوزن
آدرس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور, پژوهشکده علوم زمین, ایران, سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور, پژوهشکده علوم زمین, ایران, دانشگاه زنجان, دانشکده علوم, گروه زمین‌‌شناسی, ایران
 
   Petrology and geochemistry of Oligocene rhyolite lavas, from south of Qezel Ozan River: post collision acidic volcanism  
   
Authors Parsa Tahereh ,Kheirkhah Monireh ,Mokhtari Mir Ali asghar
Abstract    Cenozoic acidic volcanic rocks at the south of Qezel Ozan River are located within the Western AlborzAzarbaijan magmatic zone and northern part of the IranianTurkish Plateau. The Oligocene acidic lavas in north part of Zanjan show rhyolitic to dacitic composition.  Hyaloporphyritic to hyalomicrolithic porphyritic textures are the main texture in these rocks. They were erupted along the main faults in this area. Feldspars, biotites and hornblendes are the major phenocrysts which are embedded in a glass matrix or micro phenocrysts of felsic and mafic minerals. By Geochemical studies it is indicated that these rocks have highK calcalkaline to shoshonitic nature and classified as metaaluminous and Itype acidic rocks. In the chondrite normalized rare earth elements diagram, these rocks demonstrate LREE enrichment and high LREE/HREE ratio. Enrichment in LREE and depletion in HREE is characteristic of the calcalkaline rocks in active continental margins. Furthermore, these rocks show enrichment in LILEs and negative anomalies of HFSEs (Ti, Nb and Ta) which is the feature of magmatic rocks associated with PostCOLG subduction zones. The geochemical evidences suggest that the parental acidic magma is resulted from partial melting of lower crust as a result of pressure reduction during the local tension mechanism.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved