کانی شناسی و زمین شیمی عناصر اصلی و جزئی پهنه دگرسانی آرژیلیک محدوده کمر، شمال‌ باختر ایران

عملکرد فرآیندهای دگرسانی بر توف‌های ائوسن در محدوده کمر (جنوب استان اردبیل، پهنه طارم - هشتجین) موجب تشکیل زون دگرسانی آرژیلیک گسترده‌ای شده است. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل کنترل‌کننده دگرسانی آرژیلیک با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی و شاخص‌های شیمیایی دگرسانی است. کانی‌های کوارتز،کائولینیت، موسکویت (از نوع سریسیت)، روتیل، آناتاز، ایلیت، دیاسپور، آلونیت، آلبیت، کلینوکلر، جاروسیت، ژیپس، پیریت، اورتوکلاز و دولومیت، کانی‌های زون آرژیلیک هستند. کانی‌سازی سولفیدی شامل پیریت (به طور غالب)، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت، گالن و اسفالریت می‌باشد. شاخص شیمیایی دگرسانی(cia) از 51/55 تا 74/3 درصد و شاخص کانی‌شناسی دگرسانی (mi) از 8/22 تا 48/3 درصد در تغییر می باشد که بیانگر شدت دگرسانی حدواسط تا بالای کانی‌های فلدسپار است. مقدار شاخص مافیک دگرسانی((mia‌(o) نیز از 55/88 تا 87/48 درصد در تغییر بوده و نشان‌دهنده دگرسانی کانی‌های فرومنیزین (پیروکسن و آمفیبول) موجود در توف‌ها می‌باشد. مسیر دگرسانی کانی‌ها در نمودار شاخص دگرسانی ایشی کاوا (ai) در برابر شاخص پیریت-کربنات-کلریت (ccpi)،کلریت-پیریت-سریسیت است. اکسیدهای اصلی na^2o< cao~ feo< mgo< al^2o^3 با تغییر جرم منفی،p^2o^5 و mno بدون تغییر جرم و so^3 غنی شده است. استرانسیم (sr) بیشترین تهی شدگی، co, ni, zr, sb, sc, au, cu و y تهی شدگی، cr, v, la, ce و nd تهی شدگی و تثبیت، عناصر nb و mo غنی شدگی و عنصر as بیشترین غنی شدگی را نشان می دهند. تهی‌شدگی بیشتر عناصر و از جمله برخی عناصر نامتحرک (zr، y، v و lrees ،al^2o^3)، حضور کانی‌های نشان‌دهنده ph اسیدی مانند جاروسیت و آلونیت و کانی‌های حرارت بالا مانند روتیل و آناتاز، وجود کوارتز حفره‌‌ای در برخی مناطق دگرسان شده و غنی شدگی همزمان as، sb و mo در زون دگرسان شده آرژیلیکی کمر، دارای مشابهت‌هایی با دگرسانی‌های سیال داغ کانسارهای اپی‌ترمال سولفیداسیون بالا می‌باشد.

Mineralogy and geochemistry of major and trace elements in argillic alteration zone of the Kamar district, NW Iran

The action of alteration processes on the Eocene tuffs has led to the formation of a spread argillic alteration zone in the Kamar district (south of Ardebil, TaromHashtjin Zone). The aim of this study is to determine the factors controlling argillic alteration, using mineralogical studies and chemical alteration indices. Quartz, kaolinite, muscovite (sericite), rutile, anatase, illite, diaspore, alunite, albite, clinochlore, jarosite, gypsum, pyrite, orthoclase and dolomite are the mineral assemblage of this alteration zone. The mineralization of sulfides includes pyrite (predominantly), chalcopyrite, borneite, chalcocite, galena, and sphalerite. The chemical index of alteration (CIA) values are between 51.55 to 74.3 %, and the mineralogical index of alteration (MI) values vary from 8.22 to 48.3%. The mafic index of alteration (MIA(O)) ranges from 55.88% to 87.48%, Depletion of a large number of elements, including some immobile elements (Zr, Y, LREEs, Al2O3), the presence of minerals indicating acidic pH, such as jarosite and alunite, and hightemperature minerals such as rutile and anatase, the presence of the vuggy quartz in some altered regions, and concomitant enrichment of As, Sb and Mo, in the Kamar argillic zone, bear similarities to the hot fluid alterations of highsulfidation epithermal deposits.