ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شمال قوچان (خراسان رضوی) جهت مصارف آشامیدن و صنعتی

هدف از این مطالعه ارزیابی کیفی آب های زیرزمینی جهت مصارف آشامیدن و صنعتی با اشاره به عوامل تاثیر گذار بر شیمی این آبها در دشت شمال قوچان واقع در استان خراسان رضوی است. ترکیب شیمیایی آبها بر اساس نمودار پایپر، 29.4 % کلسیم سولفاته، 23.5 % نمونه ها سدیم سولفاته، 23.5 % نمونه‌ها منیزیم سولفاته، 11.8 % سدیم بیکربناته، 5.8 % کلسیم بیکربناته و 5.8 % منیزیم بیکربناته تعیین شدند. بر اساس نمودار گیبس، عامل اصلی کنترل کننده‌ی شیمی آبها فرآیند برهمکنش آب – سنگ است. بر اساس نمودار شولر، اکثر نمونه‌ها از نظر آشامیدن در رده‌های متوسط و قابل قبول قرار دارند. همچنین از نظر شاخص کیفی آب، 70.59 درصد آبها برای آشامیدن مناسب هستند. کاهش کیفیت برخی نمونه ها جهت مصارف آشامیدن مرتبط با افزایش یون سولفات است. شاخص لانژلیه نشان داد 82.35 درصد نمونه ها رسوبگذار و 17.65 درصد (از جمله نمونه‌های برداشت شده از شهرک صنعتی قوچان) خورنده هستند. علت رسوبگذار بودن آبهای محدوده دشت قوچان را می‌توان به بالابودن سختی کل و وجود سازندهای آهکی نظیر مزدوران نسبت داد. همچنین، انحلال ژیپس موجود در سازند شوریجه و افزایش غلظت سولفات می تواند دلیل خورنده بودن برخی نمونه های آب باشد.

Assessment of groundwater quality in North Quchan plain (Khorasan Razavi Province); implication for drinking and industrial usage

The aims of this study are water quality assessment for drinking and industrial usages with refer to affective factors on water chemistry in North of Quchan plain, Razavi Khorasan province. 17 groundwater samples were collected for major cations (Ca2+, Na+, Mg2+, K+) and anions (HCO3, SO42, Cl) analysis. According to Piper diagram, chemical composition of water samples is 29.4% CaSO4, 23.5% NaSO4, 23.5% MgSO4, 11.8% NaHCO3 and 5.8% MgHCO3. Based on Gibbs diagram, the main controlling process of the water composition is mainly waterrock interactions (weathering), rather than evaporation and precipitation. Schoeller diagram shows that most of water samples are categorized in moderate and acceptable classes. Also, based on water quality index (WQI), 70.59 % water samples are suitable for drinking usage. Increasing in SO42 concentration reduced the water quality for drinking purposes. Langelier index (LSI) shows 82.35 % water samples are scale forming and 17.65 % are corrosive. Scale forming of the water are due to high TH induced by carbonate dissolution (of Mozdouran and Tirgan Formations). In addition, corrosive property of some water samples is due to gypsum dissolution (from Shoorigeh Formation) and increasing of sulfate concentration in the groundwater.