سنگ‌نگاری، زمین‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی فوج دایک‌های مافیک گرانیتویید زریگان، شمال بافق (ایران مرکزی)

فوج دایک‌های مافیک توده گرانیتوئیدی زریگان در شمال بافق در ردیف‌های رسوبی-آتشفشانی کامبرین زیرین ایران مرکزی نفوذ کرده‌اند. این دایک‌ها از نظر سنگ‌شناسی در دو دسته گابرو-دیوریت و آلکالی گابرو قرار می‌گیرند. آلکالی‌گابروها جوانتر بوده و در افق‌های بالاتری نفوذ کرده‌اند. از نظر ژئوشیمیایی، گابرودیوریت‌ها دارای ماهیتی تولئیتی تا انتقالی با غنی شدگی lile و hree و تهی شدگی عناصر nb و ta هستند. در مقابل، آلکالی‌گابروها ماهیتی آلکالن سدیک داشته، غنی شدگی nb و ta و نسبت بالای lree به hree نشان می‌دهند. ماگمای مادر گابرودیوریت‌ها از ذوب بخشی گوشته لیتوسفر زیر قاره‌ای متاثر از سازنده‌های فرورانش و در تعادل با اسپینل لرزولیت حاصل شده‌است اما آلکالی‌گابروها از ژرفای بیشتر و ذوب بخشی درجه کم یک گوشته استنوسفری غنی شده در تعادل با گارنت لرزولیت سرچشمه گرفته‌اند. این دایک‌ها در یک محیط کشش درون کمان مرتبط با فرورانش حاشیه قاره شکل گرفته‌اند. هندسه و سازوکار حرکت گسل‌های پی سنگی پشت بادام و کوهبنان سبب چرخش پادساعتگرد بخش میان این دو گسل، شکستگی پوسته، نازک شدگی لیتوسفر و برآمدگی استنوسفری شده‌است.

Petrography, geochemistry and tectonic setting of mafic dyke swarms of Zrigan granitoid, north of Bafq (Central Iran)

Mafic dyke swarms of the Zarigan granitoid in the north of Bafq have intruded the Lower Cambrian volcanicsedimentary sequence of central Iran. These dykes are lithologically classified as gabbrodiorite and alkali gabbro. The alkaline gabbros are younger and penetrate higher horizons. Geochemically, gabbrodiorites have a tholeiitic to transitional nature with enrichment of LILE, HREE and depletion of Nb and Ta elements. By contrast, alkali gabbros have the sodic alkaline nature, exhibiting NbTa enrichment and high LREE/HREE ratio. Gabbrodiorite magmas are derived from partial melting of subcontinental lithospheric mantle affected by subduction components in equilibrium with spinel lherzolite. On the other hand, the alkali gabbros originate from greater depth and lower partial melting of enriched asthenospheric mantle in equilibrium with garnet lherzolite. These dykes are formed in an intraarc extension setting associated with subduction of the continental margin. Geometry and mechanism of motion of PoshteBadam and Kuh Banan basement faults caused an anticlockwise rotation, crustal fracturing, lithospheric thinning, and stenosphere upwelling of these two faults bounded block.