نقش چینه‌نگاری مکانیکی در هندسه چین‌خوردگی، با استفاده از داده‌های زیر‌سطحی مطالعه‌ی موردی: تاقدیس‌های آغاجاری و پازنان (جنوب فروبار دزفول)

اهمیت چینه‌نگاری مکانیکی سنگها در جنبش‌شناسی چین‌ها از دیرباز مورد توجه زمین‌شناسان ساختمانی بوده است. دو پارامتر تغییرات رخساره رسوبی و ستبرای واحدهای کم‌قوام، نقش تعیین‌کننده‌ای در فعالیت توالی‌ها به عنوان افق‌های جدایشی ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش، بررسی نقش چینه‌نگاری مکانیکی بر هندسه چین‌خوردگی در دو تاقدیس هیدروکربنی آغاجاری و پازنان در پهنه فروبار دزفول است. به همین منظور از برش‌های لرزه‌ای، اطلاعات چینه‌نگاری و نمودارهای پتروفیزیکی برخی از چاه‌های موجود در گستره و همچنین مطالعات چینه‌نگاری پیشین ناحیه دزفول استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سازند گرو یکی از سطوح اصلی جدایشی میانی در ساختار آغاجاری به شمار می‏آید و تاثیر بسزایی در کنترل هندسه چین‌خوردگی توالی پُرقوام کرتاسه‌زیرین تا الیگومیوسن (سازندهای فهلیان تا آسماری) داشته است. سازند تبخیری دشتک و سایر سازندهای تبخیری کم‌قوام به سن ژوراسیک میانی بالایی (عدایه، علن و سرگلو) نیز در ساختمان آغاجاری فعال بوده‌اند. در مقابل، در بیشتر بخش‌های ساختمان پازنان، سازند گرو با تغییر به رخساره کم‌ژرف‌تر همی‌پلاژیک و سازندهای ژوراسیک با تبدیل شدن به رخساره آهکی پرقوام سازند سورمه، ویژگی‌ مکانیکی لازم را برای ایجاد سطوح جدایشی میانی نداشته‌اند. بر پایه‌ی شواهد موجود،مرز تغییر رخساره‌ی سازندهای یاد شده در گستره مورد مطالعه، از بین دو تاقدیس پازنان و آغاجاری عبور می‌کند. افزون بر این، به نظر می‌رسد که فعالیت بلندای هندیجانایذه نیز بر کنترل رخساره سازند گرو تاثیر داشته است. همچنین بر اساس ویژگی‌های هندسی و ارائه مدل مفهومی هندسی از تکوین این ساختارها، سبک چین‌خوردگی تاقدیس‌های یاد شده از نوع جدایشی گسل‌خورده نامتقارن پیشنهاد می‌گردد.

The role of mechanical stratigraphy on folding geometry using subsurface data, A case study from the Aghajari and Pazanan anticlines (south Dezful embayment)

The significance of mechanical stratigraphy of rocks in kinematics of folds has long been of interest to structural geologists. Parameters such as sedimentary facies variations and thickness of incompetent layers play major role in activity of these layers as detachment horizons. The purpose of this study is to investigate the role of mechanical stratigraphy on fold geometry in the Aghajari and Pazanan anticlines within the Dezful Embayment zone. For this purpose, we have used seismic profiles, stratigraphic data and petrophysical logs as well as the previous stratigraphic works in study area. Results show that the Garau Formation is the major intermediate detachment level in the Aghajari structure, and has a significant control on folding geometry of the competent sequences of the Fahliyan to Asmari Formations. The Dashtak Formation and other incompetent evaporatic Formations of MiddleUpper Jurassic also have been active in the Aghajari structure. In contrast, in most parts of the Pazanan structure, the Garau and the Jurassic Formations do not have appropriate mechanical properties to act as intermediate detachment levels due to their change into hemipelagic facies and limestone (Surmeh Formation) respectively. Based on the evidences, the facies change in the abovementioned Formations occurs between the Pazanan and Aghajari anticlines. It seems that activity of the HendijanIzeh paleohigh also has some control on facies of the Garau Formation. Based on geometric characteristics and a geometric conceptual model provided for development of these structures, the folding style of the anticlines is suggested as an asymmetric faulted detachment fold type.