کانسار سولفید توده ای آتشفشانزاد نه کوهی: نمونه ای از کانه زایی نوع بتورست در شمال غرب کرمان

کانسار مس نه‌کوهی در 40 کیلومتری شمال غرب کرمان، در پهنه ساختاری ایران مرکزی (بلوک بافق پشت‌بادام) و در داخل توالی آتشفشانی رسوبی پرکامبرین پسین کامبرین پیشین رخ داده‌است. توالی میزبان کانه‌زایی بطور عمده شامل شیل سیاه، ماسه سنگ و داسیت (سری ریزو) می‌باشد. کانه زایی به صورت چینه‌کران (رگه-رگچه ای) و چینه‌سان (لایه‌ای) در3 افق معدنی مس دار و 2 افق غنی از آهن و منگنز رخ داده‌است. کانه زایی در منطقه معدنی نه کوهی دارای چهار رخساره کانه دار شامل رخساره رگه رگچه‌ای، مجموعه دهانه‌ای، لایه‌ای و رسوبات گرمابی بروندمی نواری آهن و منگنزدار می‌باشد. این کانه‌زایی حاوی کانی‌های اولیه پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، هماتیت و پیرولوزیت می‌باشد. دگرسانی سنگ دیواره به طور عمده دگرسانی‌ کلریتی و کربناته سریسیتی سیلیسی را شامل می شود. براساس ژئوشیمی کانسنگ، در کانسار پهنه بندی فلزی مشاهده می گردد. با توجه به ویژگی‌های کانه‌زایی از جمله محیط تکتونیکی تشکیل، سنگ شناسی توالی میزبان کانهزایی، ساخت و بافت، کانی‌شناسی، پهنه بندی فلزی و دگرسانی و مقایسه آنها با ویژگی‌های اساسی ذخایر سولفید تودهای آتشفشانزاد، این کانه زایی بیشترین شباهت را با کانسارهای نوع سیلیسی کلاستیک فلسیک یا بتورست نشان می‌دهد.

Nohkuhi volcanogenic massive sulfide deposit: a sample of Bathurst type mineralization in northwest of Kerman

The Nohkuhi copper deposit located at 40 Km Northwest of Kerman, occurred in the Central Iran structural zone (Bafq Poshte Badam block), within Late PrecambrianEarly Cambrian volcanosedimentary sequences. Host sequence of mineralization consists of dominantly black shale, sandstone and dacitic lava of Rizu Series. Mineralization occurred as stratabound (veinveinlets) and stratiform (bedded) in the three copper and two ironmanganese horizons. The mineralization in the Nohkuhi area involves four ore facieses including stringer, vent complex, bedded, and hydrothermalexhalative banded iron and manganeserich sediments. This mineralization contains primary pyrite, chalcopyrite, sphalerite, hematite and pyrolusite. Wallrock alterations are dominated by chloritic and carbonaticsericitic silicic. Metal zonation was observed in the deposit. Based on characteristics of mineralization, such as tectonic setting, host rocks, ore textures and structures, mineralogy, metal and alteration zonation, and comparison with main characters of the volcanogenic massive sulfide (VMS) deposits, the mineralization shows most similarities with the siliciclastic felsic or Bathurst type deposits.