ژئوشیمی آپاتیت و رخداد انحلال-ته نشینی همگام در تشکیل کانی‌های عناصر نادر خاکی در کانسار گزستان، ایران مرکزی

کانسار مگنتیت-آپاتیت گزستان، در ایران مرکزی، در توالی آتشفشانی-رسوبی سری ریزو و توده‌های نفوذی نیمه عمیق پروتروزوئیک بالایی-کامبرین زیرین تشکیل شده است. بر اساس تصاویرbse، در بیشتر بلورهای آپاتیت زون های روشن و تیره به صورت نامنظم دیده می شود که با تغییرات شیمیایی همراه است. بر اساس آنالیز epma مقادیر lree, na, cl در زون‌های تیره نسبت به زون‌های روشن افزایش و مقدار p و ca کاهش یافته است. رخداد حاشیه‌های واکنشی در اطراف بلورهای آپاتیت، وجود میان‌بارهای کانی‌های عناصر نادر خاکی rees (مونازیت و زینوتیم) به شکل دانه‌های ریز و پراکنده و نیز پرکننده ترک‌های موئین در زون‌های تیره و تشکیل کانی‌های rees در مرز بلورهای آپاتیت و مگنتیت، شواهدی از دگرسانی و تحرک دوباره rees، پس از تبلور اولیه آپاتیت در کانسار گزستان می‌باشد. طی فرایند انحلالته‌نشینی همگام، بلورهای آپاتیت اولیه که به هنگام تشکیل کانسنگ آهنآپاتیت پدید آمده‌اند، به طور بخشی با سیال برهم‌کنش کرده‌اند که این به جابجایی یا شستشورسوب دوباره برخی یون‌ها بویژه عناصر نادر خاکی، ایجاد زون‌های آپاتیت تیره و تشکیل دانه‌های ریز و پراکنده مونازیت و زینوتیم در زون‌های تیره و نیز در امتداد درزه های میکروسکپی در آپاتیت‌، کلسیت و کوارتز منجر شده است.

Apatite geochemistry and development of REE minerals related to coupled dissolutionreprecipitation process in the Gazestan deposit, Central Iran

The Gazestan ironapatite deposit in the Bafq mining district, is hosted in the upper Proterozoiclower Cambrian volcanicsedimentary sequence, known as Rizu series, and shallow intrusions. In backscattered electron (BSE) images, the apatite displays irregular light and dark zones with variable compositions. The dark zones contain inclusions of monazite and xenotime, and are distinguished by depletions in LREE+Y, Na and Cl, and enrichments in Ca and P. Development of reaction rims around apatite crystals, the occurrence of monazite and xenotime as scattered fine grains as well as filling microfractures in the dark zones, and the occurrence of the REE minerals at apatitemagnetite boundary provide evidence for alteration of the original apatite crystals in Gazestan. There is evidence that the apatite crystals formed during original magnetiteapatite ore formation, interacted and reequilibrated with fluids. During a coupled dissolutionreprecipitation process, the original apatite partially reacted with fluids of external origin. This led to leaching/reprecipitation of certain components, in particular the REEs, and development of dark apatite zones with fine, scattered monazite and xenotime grains, as well as the occurrence of fine REE mineral grains across microscopic fractures in apatite, calcite and quartz.