زمین‌شناسی و نحوه تشکیل کانسار منگنز حلب، جنوب‌باختر زنجان

کانسار منگنز حلب در پهنه سنندج سیرجان، در فاصله هوایی 100 کیلومتری جنوب‌باختر شهرستان زنجان واقع شده است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل دگرگونی‌های معادل سازند کهر و مرمر جان‌گوتاران به سن پرکامبرین می‌باشند. کانه‌زایی منگنز در منطقه حلب به شکل رگه‌ای و توده‌ای درون واحد مرمر جان‌گوتاران و به‌مقدار کم‌تر در واحد ‌شیست رخ داده است. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده کانهزایی منگنز حلب شامل پیرولوزیت، پسیلوملان، منگنایت و گوتیت بوده و کلسیت و کوارتز نیز کانی‌های باطله همراه را تشکیل می‌دهند. بافت ماده‌معدنی از نوع گل‌کلمی، رگه رگچه‌ای، توده‌ای، شانه‌ای، دندان‌سگی، خوشه‌ای، جانشینی و بازماندی است. دگرسانی‌های موجود در این منطقه شامل اکتینولیتی، کربناتی و سیلیسی می‌باشند. الگوی به‌هنجار شده عناصر ‌خاکی کمیاب نسبت به گوشته اولیه در نمونه‌های مربوط به ماده معدنی و کربنات‌های گرمابی، بیانگر غنی‌شدگی نسبی عناصر ‌خاکی کمیاب سبک نسبت به عناصر خاکی کمیاب‌ سنگین است. نمونه‌های تجزیه شده بی‌هنجاری منفی مشخصی در ce و بی‌هنجاری منفی ضعیفی در eu دارند. الگوی به‌هنجار شده عناصر جزئی مربوط به نمونه‌های ماده معدنی و کربنات‌های گرمابی نسبت به گوشته اولیه، بیانگر غنی‌شدگی در عناصر ba, u, la, pb, sr و تهیشدگی در عناصر rb, th, nb, ce, p, zr, ti می‌باشد. مطالعات صحرایی و میکروسکوپی و همچنین شواهد ژئوشیمیایی حاکی از تشکیل آن‌ها توسط سیالات گرمابی است. چرخش سیالات جوی و یا ماگمایی در واحدهای پرکامبرین، عناصر مورد نیاز را از جمله منگنز، آهن و کلسیم جهت کانه‌زایی فراهم کرده است. سیالات کانه‌دار هنگامی که با سنگ میزبان برخورد کرده‌اند باعث تشکیل کانه‌زایی در منطقه حلب شده‌اند.

Geology and genesis of Halab Mn deposit, SW Zanjan

Halab manganese deposit is located in the Sanandaj sirjan zone, 100 km southwest of Zanjan. The rock units in the study area include Precambrian Kahar and Jangoutaran marble Formations. Manganese mineralization in the Halab area, occurred as veins and massive in the Jangoutaran marble and minor amount in the schist unit. The main important minerals in the Halab manganese mineralization consist of pyrolusite, psilomelane, manganite and goethite, which calcite and quartz occurred as associated gangue minerals. The ore textures include cloform, veinveinlets, massive, comb, dogtooth, botryoidal, replacement and relict. Actinolite, carbonate and silicic are the main important alterations in this area. Primitive mantle normalized of the rare earth elements (REE) patterns in the orebody and hydrothermal carbonate samples show that the samples relatively enrichmed in light REE. The analyzed samples show significant negative anomaly in Ce and weak negative anomalies in Eu. Furthermore, the primitive mantle normalized pattern of trace elements in the orebody and hydrothermal carbonate show significant enrichment in Ba, U, La, Pb, Sr and negative anomaly in Rb, Th, Nb, Ce, P, Zr and Ti. The field and microscopic studies as well geochemical evidences suggest that the mineralization formed by hydrothermal fluids. The circulation of meteoric and/or magmatic fluids within the Precambrian units provide the important elements such as Mn, Fe and Ca for mineralization. When the mineralizing fluid contact with reactable rocks, caused the formation of Mn mineralization in the Halab area.