مطالعه فرونشست دشت قم با استفاده از تداخل سنجی راداری و ویژگی‌های هیدروژئولوژیکی آبخوان

رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای آب در سال های اخیر، سبب برداشت بی‌رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. برداشت آب زیرزمینی و پایین رفتن سطح آب در آبخوان‎ها معمولا می‌تواند فرونشست زمین و به تبع آن مختل شدن خطوط آب رسانى و راه آهن وگاز، تخریب پى ساختمان ها، تغییرات شیب زمین و کاهش ضریب ذخیره آبخوان را در پی داشته باشد. در این مطالعه، ابتدا با استفاده از داده های ماهواره ی envisat و به کمک تکنیک تداخل سنجی رادار دهانه مصنوعی(insar) و با استفاده از آنالیز سری زمانی sbas، نرخ فرونشست سالانه زمین در دشت‌های جعفرآباد و قنوات استان قم برای بازه زمانی 2003 تا 2010 برآورد شده است. در ادامه با استفاده از تغییرات تراز آب پیزومترهای منطقه و ضخامت لایه‌های ریزدانه با قابلیت فرونشست دائم، ارتباط تغییرات مکانی نرخ فرونشست در نقاط مختلف آبخوان با برداشت بی رویه آب زیرزمینی بررسی شده است. نتایج آنالیز سری زمانی تصاویر تداخل‌سنجی نشان می‎دهند که نرخ متوسط فرونشست در دشت های جعفرآباد و قنوات به ترتیب 35و 28 میلیمتر در سال در راستای خط دید ماهواره است. نقشه پهنه‌بندی فرونشست حاصل از پردازش تداخل سنجی راداری در تلفیق با داده‌های تراز آب پیزومترها و ضخامت لایه‌های ریز دانه حاکی از این است که فرونشست علاوه بر افت تراز آب به جنس خاک لایه های زیرین نیز وابستگی داردو بیشترین نرخ نشست در مناطقی رخ داده است که از یک سو تراکم چاه‌های بهره‌برداری آب زیاد است و از سوی دیگر لایه‌های ضخیم رس وجود دارد.

InSAR Time series Analysis of Interseismic deformation of Eastern part of Iran

The arid and semiarid climate with a low rainfall along with the population growth has been lead to overexertion from groundwater resources over recent two decades in Iran. This overextraction has been led to the significant groundwater depletion and water level decline in most parts of Iran as well as to the significant land subsidence in many aquifers throughout Iran. In this study, we investigated the subsidence occurred over the Jafarabad and Qanavat in Qom plain using the radar interferometry technique in conjunction with hydrogeological measurements. We used ENVISAT ASAR images from 2003 to 2010, in descending orbits to produce interferograms. Once all interferograms are corrected from topographic and flatten phase, we obtain the mean velocity map of the Qom plain region based on SBAS time series analysis method. The mean velocity map reveals 35 and 28 mm/yr of going away deformation in the line of sight direction in Jafarabad plain and Qanvat plain, respectively. Zoning map of subsidence resulted from the InSAR analysis in conjunction with the water level measurements and the thickness of finegrained sediments (clay and silt) across the aquifers indicated that the maximum subsidence occurred in the places that not only have a higher water level decline but also have the thicker thicknesses of finegrained sediments. This work clearly highlights the influences of mismanagement of water resources and overextraction of groundwater in the arid areas.