سنگشناسی و زمین شیمی داسیتهای آداکیتی کالدرای نئوژن قره چای، جنوب خاور قوچان

کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سبک و لیتوفیل بزرگ یون و تهی شدگی نسبی آن‎ها از عنصرهای خاکی نادر سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا است. سرشت کالکآلکالن و ناهنجاری منفی آشکار در عنصرهای با شدت میدان بالا، آنومالی مثبت pb، مقادیر زیاد sr،sr/y ، na2o /k2o و مقدارهای کم k و mgo در این سنگ ها نشانگر ویژگی های ماگماهای آداکیتی پرسیلیس مرتبط با محیطهای حاشیه فعال قاره ای است. ماگمای سازنده سنگ های کالدرای قره چای از ذوب بخشی سنگ منشا اکلوژیتی حاصل از دگرگونی لیتوسفر اقیانوسی فرورانده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز خاوری در نئوژن پدید آمده اند. گمان می رود گسل های بزرگ امتدادلغز قوچان و دره گز سبب ایجاد یک محیط تراکششی شده و نقش مهمی در تشکیل این کالدرا داشته اند.

Petrology and geochemistry of adakitic dacites of the Qarah Chay Neogene caldera, SE Quchan

The Qarah Chay Neogene caldera is located at 30 km SE Quchan in the Binalud Zone. The volcanic rocks of the caldera are mainly dacite in composition and composed of plagioclase and amphibole. The rocks present a variety of porphyry, microlitic porphyry, sieve, trachytic and glomeroporphyritic textures. Based on the spider diagrams normalized to chondrite and primitive mantle, the study rocks show enrichments in Large Ion Lithophile Elements (LILEs) and depletion in Heavy Rare Earth Elements (HREEs) and High Field Strength Elements (HFSEs). Their’s calcalkaline affinity and the obvious negative HFSE anomalies (such as Ti, Nb and P), and positive Pb anomaly are similar to those magmas related to active continental margin. Moreover, their high concentrations of Sr, Sr/Y, Na2O/K2O, and low concentrations of K and MgO are the same as high silica adakites. Considering the above points, the parental magma(s) of the Qarah Chay Caldera formed from the partial melting of eclogite during the subduction of oceanic lithosphere of Sabzevar under the southern edge of the eastern Alborz zone in Neogene. It seems that the major Quchan and Dareh Gaz strike slip faults played a main role for the caldera formation.