جداسازی جذب ذاتی و جذب حاصل از پراکنش امواج لرزه‌ای در پهنه شمال غربی فلات ایران

در این مطالعه مقادیر ناشی از جذب ذاتی و پراکنش، با استفاده از برآورد تضعیف حاصل از امواج دنباله‌ای و برشی جداسازی گردیده است. با توجه به وجود گسل‌های مهم، شهرهای پرجمعیت، رژیم لرزه‌زمین‌ساختی فعال و آتشفشانی بودن منطقه شمال‌ غرب فلات ایران، برآورد مقادیر جذب امواج لرزه‌ای از اهمیت فراوانی برخوردار است. بدین منظور با استفاده از داده‌های زمین لرزه‌های ثبت شده در منطقه مورد مطالعه، مقادیر جذب امواج برشی و دنباله‌ای برآورد و میزان سهم جذب حاصل از پراکنش و ذاتی تخمین و جداسازی گردید که نتایج آن حاکی از غلبه اثرات جذب ذاتی در مقایسه با جذب ناشی از پراکنش در منطقه مورد مطالعه است. در منطقه شمال غرب ایران فلات ایران، نواحی اطراف گسل شمال تبریز و همچنین شهر تبریز از جایگاه لرزه زمین ساختی ویژه‌ای برخوردار هستند، از این رو نتایج این مطالعه علاوه بر منطقه شمال‌ غرب ایران، برای شهر تبریز و همچنین گسل شمال تبریز نیز محاسبه و ارائه گردید. در هر سه ناحیه ، سهم جذب ذاتی به مراتب بیشتر از جذب ناشی از پراکنش برآورد شد که بیانگر بی‌هنجاری‌های زمین‌ساختی و سرعتی در مناطق یاد شده می باشد. در این مطالعه بیش از 100،000 نگاشت ‌‌لرزه‌ای با نسبت سیگنال به نوفه مناسب که در بازه زمانی سال‌های 2006 تا 2014، ثبت شده بودند مورد استفاده قرار گرفتند که حجم فراوان داده و چگالی زیاد مسیر پرتوها امکان تخمین ضریب‌کیفیت با دقت بالا و در ادامه روند جداسازی جذب ذاتی و جذب حاصل از پراکنش امواج لرزه‌ای را فراهم نمود.

Separation of Intrinsic and Scattering Attenuation in NorthWest of Iranian pleateau

In this study, we have used recorded local earthquakes by 17 permanet seismic stations to separate intrinsic and scattering attenuation in NorthWest of Iranian pleateau. Intrinsic and scattering attenuation can be applied as useful tools to study the geodynamic and tectonic characteristics of a region. They also represent thermal, compositional and deformational characteristics of the crust and upper mantle. The wave attenuation has strong correlation with seismicity and heterogeneity of medium and is regularly used in the study of tectonically active regions of the world. Single backscattering and coda normalized methods are used to estimate the coda Q (Qc) and Qs respectively, using 14,969 earthquakes which are recorded by the stations. The results show this region is very active region tectonically and seismically. Due to low values of Quality factor and thus high attenuation values of body and shear waves in North West part of Iran, amplitude of the propagated waves are decreased severely in the interested area.The intrinsic attenuation and the Coda wave attenuations curves around the North Tabriz fault are closer in comparison with entire northwestern Iran region and Tabriz city, indicating a strong attenuation of the earthquake waves around this fault system. Similarly, these curves are closer in Tabriz city than those calculated for the northwestern region of Iran which expresses the overriding intrinsic attenuation from the effect of dispersion. The attenuation effect of seismic waves reduces the damages caused by earthquakes at appropriate distances of faults at the time of earthquake occurrence.