چگونگی فرایندهای برونزاد با تفسیری از کلاهک شسته‌شده و منطقه غنی‌شده اکسیدی در کانسار چندفلزی ماهور، باختر ده‌سلم

کانی‌شناسی منطقه اکسیدان به عنوان اثری از اقلیم گذشته، نشانگر رخداد فرایندهای غنی‌شدگی برونزاد در کانی‌سازی zncu(pbbiag) ماهور در لوت مرکزی، طی دو مرحله است: در مرحله اول که فرایندهای برونزاد در اثر آبهای جوی طی اقلیم خشک الیگوسن تا میوسن بالایی رخ داده است، کلاهک شسته‌شده شامل ژاروسیت، ناتروژاروسیت و گوتیت زیاد با نسبت‌های متغیر و مقدار کمی هماتیت و گوگرد همراه دگرسانی آرژیلی برونزاد با کانی‌های کوارتز، آلونیت، کائولینیت، مونت‌موریلونیت و ژیپس تشکیل شده است. در پاسخ به خنثی‌شدن محلول‌های برونزاد در آن اقلیم، اسمیت‌زونیت و مالاکیت فراوان همراه با نئوتوسیت، گرینوکیت و یا هاولئیت و کمی آزوریت، کانی‌های سیلیکاتی، فسفاتی و آرسناتی در منطقه غنی‌شده اکسیدی نهشته شده‌اند و غنی‌شدگی سولفیدی نابالغ ایجاد شده است. در مرحله دوم، آتاکامیت، پاراتاکامیت و کریزوکولا از واکنش شورابه‌ها و اکسیدهای مس پیشین بعد از آغاز اقلیم بسیار خشک در پلیوسن، نهشته شده و از آن زمان تا به حال حفظ شده است. ویژگی‌های کانی‌شناسی کلاهک شسته‌شده در ماهور رهیافتی بر نوع کانه‌ها و دگرسانی درونزاد فراهم می‌کند و نشان می‌دهد اسید کافی برای شستشوی موثر مس تامین نشده است و بنابراین، غنی‌شدگی کالکوسیتی گسترده در زیر سطح ایستابی را پیشنهاد نمی‌کند. تفسیری که کانی‌شناسی منطقه اکسیدان نیز گویای آن است و نتایج گمانه‌های اکتشافی نیز آن را تایید می‌کنند. با توجه به نوع کانی‌سازی ماهور و رخداد کانی‌سازی‌های مشابه در منطقه، بررسی جامع منطقه اکسیدان و نقشه‌کردن کلاهک‌های شسته‌شده در مقیاس کانسار و ناحیه‌ای می‌تواند به عنوان ابزار اکتشافی مناسبی برای کانی‌سازی‌های پنهان به کار گرفته شود.

Procedure of Supergene processes with an interpretation from leached capping and oxide enrichment zone in Mahour polymetal deposit, west of Dehsalm

Mineralogy of oxide zone as clue about past climate reveals occurrence of supergene enrichment processes in Mahour ZnCu(PbBiAg) mineralization, in central Lut, during two stages: In first stage that supergene processes have occurred from meteoric waters in an arid climate during Oligocene to Upper Miocene, leached capping contains jarosite, natrojarosite and goetite in various ratios and less hematite and sulfur has formed with supergene argillic alteration with quartz, alunite, kaolinite, montmorilonite, and gypsum. In response to neutrialization of solutions, an abundance of smithsonite and malachite with neotocite, greenokite /hawleite and minor azurite and silicate, phosphate and arsenate minerals precipitated in oxide zone and immature sulfide enrichment generated. In second stage, atachamite, paratacamite and chrysocolla have been formed through the interaction of saline waters and preexisting copper oxides after the onset of hyperaridity at Pliocene, and have been preserved since that time. Mineralogy features of leached capping provide insighs into hypogene ore mineral and alteration types and indicate sufficient acid has not been produced for effective leaching of Cu and hence, do not suggest extensive chalcocite enrichment under water table. An interpretation that mineralogy of oxide zone is also illustrative of it and results from exploration drill holes confirm it. With respect to style of Mahour polymetal mineralization and similar mineralizations in district, detail investigation of oxide zone and mapping leached caps in deposit and district scale can be used as suitable exploration tool in the search for conceal ore deposits..