نشانههای زمینریختی زمینساخت فعال حوضه طالقان رود، شاهرود و سفید رود در البرز مرکزی، شمال ایران

شاخص‌هاى زمین‌ریخت‌شناسى زمین‌ساخت فعال، ابزار مفیدى براى بررسى تأثیر فعالیت زمین‌ساخت در یک ناحیه است، محاسبه این شاخص‌ها به وسیله نرم افزارهاىarcgis، سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایى)، در یک منطقه بزرگ براى تشخیص ناهنجارى‌هاى احتمالى مرتبط با زمین‌ساخت فعال سودمند است. این روش بویژه در مناطقى که کار مطالعاتى کمى بر روى فعالیت زمین‌ساختى آن با استفاده از این روش صورت گرفته (باختر البرز مرکزى )، مى‌تواند روش نو و مفیدى باشد. بر اساس مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (sl)، عدم تقارن حوضه زهکشى (af)، انتگرال فرازسنجــــــــى (hi)، نسبت پهنـــــــــاى کف دره به ارتفــــــاع آن (vf)، شکل حـــــــوضه زهکشى (bs) و پیچ و خم پیشانى کوه (smf) شاخصى به نام iat ; index of relative active tectonics) زمین‌ساخت فعال نسبى( حاصل شد که ترکیبى از شاخص‌هاى بالا بوده و خود به چهار رده تقسیم مى‌شود. مقادیر به دست آمده براى شاخص iat در منطقه مورد بررسی نشان دهنده، پهنه‌اى با فعالیت زمین‌ساختى متوسط (رده 3) در جنوب سد منجیل و پهنه‌اى با فعالیت زمین‌ساختى بالا (رده 2) در حوضه زهکشى شاهرود، سفید‌رود و پهنه‌اى با فعالیت خیلى بالا (رده 1) درحوضه زهکشى طالقان‌رود و الموت‌‌رود است. الگوى تقارن توپوگرافى عرضى (t) نیز براى ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌اى از بردار‌هاى t تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندى زمین‌ساخت فعال نسبى تطبیق نواحى رده بالا با پهنه‌هاى داراى مقادیر بالاى عدم تقارن تأیید شد.