کانی‌شناسی، زمین‌شیمی و منشا کانسار بوکسیت کارستی باگوشی، شمال غربی استان فارس، ایران

کانسار بوکسیت کارستی باگوشی در 37 کیلومتری شمال باختر شهر مصیری فارس و در ناحیه زاگرس چین‌خورده قرار داشته و از بالا به پایین شامل افق‌های بوکسیت قرمز، پیزولیتی، قهوه‌ای، برشی و یک افق کائولینیتی است که بر روی سازند سروک قرار دارند. بوهمیت، کائولینیت، هماتیت، پیروفیلیت، آناتاز، کلسیت و دیاسپور از کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده کانسار می‌باشند. بافت کانه‌ها پیزولیتی، پیزولیتی اوولیتی و تخریبی همراه با ماتریکس پلیتومورفیک و میکروگرانولار است. افق‌های بوکسیتی بر اساس شرایط پایداری کانی‌های اصلی، در محیطی با چیرگی آب‌های سطحی اسیدی و اکسایشی تا آب‌های زیرزمینی قلیایی و کاهشی پدید آمده‌اند. مشاهدات میکروسکوپی شامل ماتریکس پلیتومورفیک و بافت پیزولیتی و اووئیدی، شکستگی‌های شعاعی در پیزوئیدها، رشد پوسته‌های ساده پیرامون هسته پیزوئیدهای قبلی و پیزوئیدهایی با پوسته‌های بدون شکستگی شعاعی و دایره‌ای، نشانگر پدیداری برجازاد و تکه‌های شکسته شده پیزوئیدها، پیزوئیدهای دگرزاد و تکه‌های تخریبی بیانگر ترابرد مواد بوکسیتی هستند، ازاین‌رو منشا مواد بیشتر برجا است که در برخی قسمت‌ها به‌طور محلی دستخوش ترابرد و باز نهشت در فرورفتگی‌های کارستی شده‌اند. محاسبات تغییرات جرم برحسب عنصر نامتحرک ti نشان می‌دهد که si، fe، mg، k، na از سیستم هوازدگی فروشویی شده؛ al، zr، v، th، nb و ba و rees به‌ویژه lree غنی‌شده و hf، ta، co، rb، cs، be و u نسبتاً نامتحرک بوده‌اند. جدایش شدید lrees و hrees، غنی‌شدگی آشکار rees در کانسنگ‌ها نسبت به سنگ مادر، بی‌هنجاری منفی eu و بی‌هنجاری منفی ضعیف ce از ویژگی‌های رفتاری rees در نهشته بوکسیت باگوشی است.

Mineralogy, Geochemistry and Genesis of the Bagoushi Karst Bauxite Deposit, Northwestern Fars Province, Iran

Bagoushi deposit is located in 37 km northwestern Masiri in Fars province. Structurally the deposit is situated in the Zagros Simply Folded Mountain belt and developed in Upper Cretaceous carbonates. From the top to bottom, the deposit is consisting of red, pisolitic, brown, brecciate, and kaolinitic bauxite horizons. Boehmite, kaolinite, hematite, pyrophyllite, anatase, calcite and diaspore are the major mineral phases. The main ore textures of the deposit include pisolitic, pisoliticoolitic and clastic with pelitomorphic and microgranular matrixes. According to the formation conditions of the major minerals, the Bagoushi deposit formed in an environment ranging from acidicoxidizing surface water to basic and reducing groundwater. Some textural features such as pelitomorphic matrix, pisolitic and oolitic textures, radial fractures in pisoids, growth of simple cortex around earlier pisoids, pisoids with cortexes lacking radial and circular fractures, are indicative of allochthonous origin; and broken pisoids, allogeneic pisoids and clastic grains reveal the transportation of bauxitic materials; therefore the bauxite materials is authigenic, but in some parts were transported and redeposited, at least locally. The mass change calculations relative to the immobile element Ti show that elements such as Si, Fe, Mg, K and Na are leached out; Al, Zr, V, Th, Nb, Ba and REEs particularly LREE are concentrated; and Hf, Ta, Co, Rb, Cs, Be and U are relatively immobile during the bauxitisation process. The bauxite ores are characterized by progressive enrichment of the REE compared to parent rock, intense LREE/HREE fractionation, relatively stable negative Eu anomalies, and weak negative Ce anomalies.