بررسی کانی‌سازی و نحوه رخداد کانسار مس بهاریه (شمال‌شرق کاشمر) بر مبنای شواهد کانه‌نگاری، ژئوشیمی و میانبارهای سیال

کانسار مس بهاریه با تناژ تقریبی یک میلیون تن در 30 کیلومتری شمال‌شرق شهرستان کاشمر قرار دارد و از دیدگاه ساختاری متعلق به پهنه سبزوار و منطقه فلززایی تکنار است. کانه‌زایی در این منطقه بصورت یک افق معدنی چینه‌کران با درازای تقریبی 200 متر و راستای شرقی ‌غربی در میزبان آندزیت توف با سن ائوسن میانی، رخداده است. سنگ‌های منطقه بهاریه اغلب شامل آندزیت، داسیت و ریولیت با ماهیت کالک آلکالن تا شوشونیتی هستند که بر مبنای شواهد ژئوشیمی عناصر کمیاب غیرمتحرک (نظیر عناصر la، yb و zr)، این سنگ‌ها در جایگاه پهنه‌های فرورانش حاشیه‌ی قاره‌ای قرار می‌گیرند. کالکوپیریت و پیریت کانه‌‌های سولفیدی اصلی در منطقه هستند که کانه‌های بورنیت، کوولیت و کالکوسیت به صورت فرعی آنها را همراهی می‌نماید. دگرسانی‌های کم دمای سیلیسی، کلسیتی، کلریتی و آرژیلیک، مهمترین دگرسانی‌های مشاهده شده در بخش کانه‌دار هستند. طبق مطالعات، دو نوع میانبار سیال آبگین شامل میانبارهای دو فازی غنی از مایع (lvtype) و غنی از گاز (vltype) در رگه‌های کوارتزکانه‌دار کانسار بهاریه تشخیص داده شد. تغییرات دمای همگن‌شدن نهایی در این میانبارها بین 187 تا c° 356 و شوری بین 0.99 تا 18.7 درصد معادل ‌نمک‌طعام بدست آمد. خصوصیاتی نظیر ساخت و بافت‌های رگه‌ای، برشی و حفره‌ای، سنگ میزبان آتشفشانی، وجود دگرسانی‌های کم دما، ترکیب کانه‌شناسی ساده و محتوای بالای کالکوپیریت، دما و شوری متوسط سیال و سایر موارد، گویای شباهت کانسار بهاریه با کانسارهای مس (نقره) تیپ مانتو (طبقات سرخ آتشفشانی) در شیلی است.

Minralization and genesis of the Baharieh Cu deposit (NE Kashmar) based on mineralography, geochemistry and fluid inclusion evidences

The Baharieh copper deposit with 1 Mt Cu ore, is located in 30 km of NE Kashmar city and it’s belong to Sabzevar zone and Taknar metallogenic area. The copper mineralization as stratabound and 200m length with eastwest trending which occurs in porphyric andesitic tuff (middle Eocene). Volcanic to subvolcanic rocks are composed of andesite, dacite and rhyolite and shows calcalkaline to shoshonitic affinities. According to geochemistry of immobile trace elements (e.g., La, Yb and Zr), the igneous rocks straddle within active continent margin arcs. The vein minerals consist of main sulfide minerals such as chalcopyrite and pyrite, which accompanied with bornite, covelline, and chalcocite. Silicic, calcitic, chloritic and argillic are the main alteration assemblage with mineralization. Two types of fluid inclusions including of liquidrich (LVtype) and vaporrich (VLtype) are distinguished in quartzore stage of the Baharieh deposit. Homogenization temperature and salinity are recorded varies from 187 to 356°C and 0.99 to 18.7 wt% NaCl eq. Some characteristic as vein, breccia and vuggy textures, volcanic host rocks, low temperature alteration, simple ore minerals and high chalcopyrite content, temperature and salinity of fluids and the other evidences shows Baharieh copper deposit is similar to in Cu (Ag) mantotype (volcanic red bed) deposit at Chile.