تحلیل پایداری تکیه گاههای سد کارون 4 با استفاده از نظریه بلوکی

تحلیل پایداری توده سنگهای دارای سطوح گستگی از دیرباز مورد توجه طراحان سازه های مهندسی بوده و در این رابطه روشهای چندی نیز ارائه شده است یکی از روشهای جدید، که تا این تاریخ بیشتر برای تحلیل پایداری فضاهای زیرزمینی به کار گرفته شده، نظریه بلوکی است. در این مقاله، از این نظریه برای تحلیل پایداری دامنه های سنگی تکیه گاههای سد کارون 4، واقع در مسیر جاده شهرکرد به ایذه استفاده شده است. به این منظور با استفاده از گسستگیهای ساختاری توده سنگ، ابتدا بلوکهای کلیدی شناسایی شدند و سپس برآیند تنش های اعمال شده از طرف بدنه سد، نیروی آب، وزن بلوکها، و نیروی زلزله ، با استفاده از روش هایی چون تصاویر استریوگرافیک و تعادل حدی، به دست آمد. با به کارگیری این داده ها در نظریه بلوکی، مدل های شکست و بزرگی نیروی لازم برای ایجاد گسیختگی ، به صورت تابعی از زاویه اصطکاک موجود در سطح گسستگی ها تعیین و در نهایت ضریب ایمنی محاسبه گردید. از بررسی های انجام شده مشاهده گردید که کلیه بلوکهای شناسایی شده در هر دو تکیه گاه سد کارون 4، با مفروضات در نظر گرفته شده، پایدار می باشند. نتایج این بررسی با روش تحلیل تعادل حدی hoek & bray و نیز مقایسه و دیده شد که ضریب ایمنی به دست آمده از نظریه بلوکی پایین تر از مقادیر بدست آمده از روش تحلیل تعادل حدی می باشد و لذا حساسیت این روش به تغییر فاکتورهای موثر بر پایداری بلوکها، بیشتر است. به همین دلیل و نیز از آن جهت که این روش ها می تواند برای بلوکهایی با هر تعداد وجه نیز به کار رود، می توان از ان به عنوان جایگزین مناسب روشهای تحلیل تعادل حدی در تحلیل پایداری دامنه ها به ویژه در معادن روباز و تکیه گاه سدها استفاده نمود.