ارزیابی فعالیت های نوزمین ساختی منطقه خاوری شهر یزد

منطقه مورد مطالعه بخشی از بلوک یزد (باختری‌ترین زیرپهنه بخش مرکزی ایران‌مرکزی) بوده که در خاور شهر یزد واقع شده است. وجود دو سیستم گسلی اصلی انار و خرانق به‌ ترتیب به طول تقریبی 100 و 62 کیلومتر و گسل های فرعی متعدد، نشان دهنده ظهور پدیده های مهم زمین ساختی در این منطقه است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نوزمین ساخت در این حوضه با استفاده از شاخص های ریخت زمین ساختی است. برای دستیابی به این هدف از هفت شاخص ریخت زمین ساختی انتگرال ارتفاع‌سنجی (hi)، عدم تقارن حوضه‌ی آبریز (af)، شاخص طول گرادیان (sl)، شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان (smf)، شاخص نسبت پهنای کف دره به عمق دره (vf)، شاخص خمش کانال رودخانه (s) و شاخص شکل حوضه زهکشی (bs) بهره گرفته شده است. بر اساس شاخص های ریخت زمین ساختی (active tectonics indices (iat)) منطقه مطالعاتی از لحاظ نرخ فعالیت زمین‌ساختی به چهار رده تقسیم می‎شود؛ رده 1 (فعالیت زمین‌ساختی خیلی بالا، 7.4 % در منطقه)، رده 2 (بالا، 74 %)، رده 3 (متوسط، 11 %) و رده 4 (کم، 7.4 %). شاخص های فعالیت زمین ساختی و شواهد ریخت‎زمین‎ساختاری، نرخ فعالیت زمین‌ساختی را در منطقه مطالعاتی عمدتا متوسط تا بالا نشان می دهند. بر اساس همین شاخص، قسمت شمالی گسل خرانق و قسمت جنوب باختری گسل انار میزان فعالیت زمین‌ساختی بالاتری نسبت به سایر قسمت ها نشان می دهند.

Evaluation of neotectonic activities in EastYazd

The study area is located in the east of Yazd and is part of Yazd block (western block of central Iran). There are two major fault systems, Anar and Kharanagh with lengths of 100 and 62 km and numerous minor faults represents an important tectonic phenomenon in the region. The aim of this study is to investigate neotectonics in this area by using geomorphic indicators. To achieve this goal, have been used of seven geomorphic indicators: Hypsometric integral (HI), Drainage basin asymmetry factor (AF), Stream length gradient index (SL), Mountain Front sinuosity (Smf) and the ratio of valley floor width to depth Valley (Vf), River sinuosity index (S), Basin shape factor (Bs). Based on Active tectonics indices (Iat), the study area is divided in Four terms of tectonic activity rates, category 1 (very high tectonic activity, 7.4% of the region), category 2 (up 74%), category 3 (average 11%) and category 4 (less 7.4%). Morphotectonical and morphological evidences indicate that the rate of tectonic activity in this region is moderate to high. According these evidences, the northern part of Kharanagh fault and southwestern part of Anar fault are more active than other parts.