فعالیت ماگمایی بازی در حوضه کششی پشت کمانی ژوراسیک زیرین - میانی در لبه شمالی پهنه‎های ایران مرکزی - جنوب البرز خاوری، شاهرود - دامغان

حوضه ژوراسیک لبه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی و جنوب البرز خاوری در استان سمنان، دربردارنده سنگ های آذرین با ترکیب بازی متعلق به مراحل اولیه پیدایش و گسترش یک حوضه کششی پشت کمانی نابالغ در این زمان است. این سنگ های آذرین بازی، به هر دو شکل خروجی (بازالتی) و نفوذی (دایک، سیل و استوک های کوچک میکروگابرویی) در توالی رسوبی بخش زیرین سازند شمشک و معادل آن در پهنه ساختاری ایران مرکزی رخنمون دارند. ماگماهای سازنده این سنگ ها دارای ماهیت کالک‎آلکالن هستند و از عناصر سنگ‌دوست بزرگ‌یون (lile) و عناصر خاکی کمیاب سبک (lree) غنی شدگی، و از عناصر خاکی کمیاب سنگین (hree) تهی شدگی نشان می دهند. این ماگماها، از ذوب بخشی 5 تا 30 درصدی ستون های گوشته ای اسپینل پریدوتیتی (در زیر ایران مرکزی) و گارنت لرزولیتی (در زیر البرز خاوری)، در یک جایگاه زمین ساختی کششی پشت کمانی نابالغ، ناشی از فرورانش مایل سنگ‌کره اقیانوسی نوتتیس به زیر ایران مرکزی در تریاس بالایی ژوراسیک میانی حاصل شده و از راه سامانه های شکستگی و گسلش، به ترازهای بالاتر پوسته قاره ای رفته و به روش های مختلف درون حوضه های رسوبی کم ژرفای این پهنه ها جایگزین شده اند. این حوضه، در پشت کمان ماگمایی تریاس بالایی ژوراسیک زیرین ایران مرکزی و در نتیجه بروز حرکات کششی در پوسته قاره ای ایران مرکزی البرز تشکیل شده است.