ارزیابی قابلیت تولید پنبه (gossypium spp.) در تناوب با کشت مخلوط کنجد (sesamum indicum l.)لوبیا چشم بلبلی (vigna unguiculata l.)

به منظور بررسی اثر ترکیب‌های مختلف کشت مخلوط کنجد و لوبیا چشم بلبلی بر تولید پنبه، کارایی شش نوع تناوب زراعی آیش پنبه، کنجد پنبه، لوبیا چشم بلبلی پنبه، 50:50 کنجد/ لوبیا چشم بلبلی پنبه، 25:75 کنجد/ لوبیا چشم بلبلی پنبه و 75:25 کنجد/ لوبیا چشم بلبلی پنبه، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های سال های 1393 و 1394در شهرستان فسا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش مخلوط 50:50 کنجد لوبیا چشم بلبلی در مقایسه با کشت خالص از لحاظ شاخص‌های نسبت برابری زمین (03/1)، نسبت برابری زمان سطح (04/1) و کارایی استفاده از زمین (155) برتر و از بهره‌وری بالاتری برخوردار بود. نتایج مربوط به سال دوم آزمایش نشان داد که کاشت پنبه پس از لوبیا چشم بلبلی و کاشت آن پس از کشت مخلوط 25:75 کنجد/ لوبیا چشم بلبلی، از بهره وری تولید بالاتری برخوردار بود و در این ترکیب‌های کشت، عملکرد وش پنبه نسبت به سیستم آیش پنبه به میزان 9/29 درصد افزایش یافت. ترکیب 25:75 کنجد/ لوبیا چشم بلبلی پنبه نسبت به لوبیا چشم بلبلی پنبه دارای شاخص برداشت بالاتری بود. بیشترین ارزش اقتصادی مربوط به تناوب لوبیا چشم بلبلی پنبه بود که این نتیجه بر اساس عملکرد بالای لوبیا چشم بلبلی در کشت خالص (4/3772 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بالاتر پنبه (3406 کیلوگرم در هکتار) پس از آن، به دست آمد. کمترین ارزش اقتصادی مربوط به تناوب آیش پنبه بود. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که تناوب زراعی لوبیا چشم بلبلی پنبه، عملکرد پنبه را افزایش می دهد.