اثر محلول‌پاشی براسینولید بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان (triticum aestivum l.) رقم سیروان در شرایط تنش خشکی انتهای فصل

به منظور بررسی اثر محلول پاشی غلظت های براسینولید بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و بهره وری مصرف آب گندم رقم سیروان در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، ایستگاه زرقان، در دو سال زارعی 94-1393 و 95-1394 اجرا شد. عامل اصلی سطوح تنش خشکی در سه سطح؛ آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله آغاز گل دهی تا آغاز پر شدن دانه و قطع آبیاری در مرحله آغاز پر شدن دانه ها تا رسیدگی فیزیولوژیک و عوامل فرعی شامل محلول پاشی براسینولید در سه سطح؛ صفر، 05/0 و 1/0 میلی گرم بر لیتر و زمان محلول پاشی در دو سطح؛ قبل از گل دهی و قبل از پر شدن دانه بودند. نتایج نشان داد که در شرایط تنش، با افزایش غلظت براسینولید، میزان عملکرد دانه و شاخص بهره وری آب افزایش یافتند. مقایسه میانگین ها نشان داد که کمترین تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت در هر دو سال آزمایش مربوط به تنش خشکی در مرحله گلدهی بود و مقدار کاهش این صفات نسبت به تیمار آبیاری کامل به ترتیب 3/18، 1/13، 25/21، 33/11، 78/11 درصد بودند. غلظت 1/0 میلی گرم بر لیتر براسینولید نسبت به عدم مصرف آن در میانگین دو سال باعث افزایش 17/9 درصد تعداد دانه در سنبله، 62/6 درصد وزن هزار دانه و 3/7 درصد در عملکرد دانه گردید. بیشترین میزان بهره وری مصرف آب در هر سه سطح آبیاری (01/1 کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به محلول پاشی غلظت 1/0 میلی گرم بر لیتر براسینولید بود و همچنین بیشترین تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک (5/193 روز) در آبیاری کامل و محلول پاشی غلظت 1/0 میلی گرم بر لیتر براسینولید به دست آمد. نتایج دو سال آزمایش نشان داد که تنش خشکی در مرحله گلدهی بیشترین اثر منفی را بر عملکرد دانه گندم رقم سیروان داشت و محلول پاشی 1/0 میلی گرم بر لیتر براسینولید تا حدودی این اثر منفی را تعدیل نمود.