اثر تقسیط و میزان کود نیتروژن بر رشد و عملکرد دانه دو رقم برنج (oryza sativa l.) (گیلانه و آبجی‌بوجی)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کاوسی مسعود ,اله قلی پور مهرزاد
|
|
منبع
|
علوم زراعي ايران - 1396 - دوره : 19 - شماره : 2 - صفحه:165 -180
|
|
چکیده
|
به منظور بررسی واکنش دو رقم برنج نسبت به میزان کود نیتروژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه عامل؛ رقم در دو سطح(رقم اصلاح شده گیلانه و رقم بومی آبجی بوجی)، نحوه مصرف کود نیتروژن در دو سطح (با تقسیط و بدون تقسیط) و مقادیر کود نیتروژن در پنج سطح (صفر،60، 75، 90 و 105 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) در قالب طرح پایه بلوک هایکامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج (رشت) و ایستگاه تحقیقات چپرسر (تنکابن) طی دو سال 1393 و 1394 اجرا شد. در این تحقیق، اثر تیمارهای آزمایشی بر صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته، شاخص برداشت و کارایی زراعی مصرف نیتروژن ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اختلاف رقم گیلانه با رقم آبجی بوجی (به عنوان یکی از والدین رقم گیلانه) از نظر عملکرد دانه و ارتفاع بوته در سال های اجرای آزمایش، یکسان و پایدار بود، به طوری که عملکرد دانه رقم گیلانه در کلیه سطوح کودی و در هر دو سال آزمایش نسبت به رقم آبجی بوجی به طور معنی داری بیشتر و ارتفاع بوته آن در همین شرایط به طور معنی داری کمتر بود. واکنش دو رقم برنج گیلانه و آبجی بوجی نسبت به کود نیتروژن در دو منطقه رشت و چپرسر از نظر عملکرد دانه تفاوت داشته و دارای روند مشابهی نبودند و بنابراین به نظر می رسد که برای بهره برداری از حداکثر پتانسیل عملکرد ارقام برای تولید محصول، مدیریت کود نیتروژن در دو مکان باید به شیوه های متفاوتی اجرا شوند. بالاتر بودن کارایی زراعی مصرف نیتروژن در رقم گیلانه در تیمارهای تقسیطی کود نیتروژن (با حداکثر 5/18 کیلوگرم بر کیلوگرم) نسبت به رقم آبجی بوجی (با میانگین 12 کیلوگرم بر کیلوگرم)، نشان دهنده برتری کارایی مصرف کود نیتروژن رقم گیلانه و برتری شیوه تقسیط کود بر شیوه بدون تقسیط است. نتایج آزمایش نشان داد که برای رقم محلی آبجی بوجی در منطقه چپرسر، مصرف 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط (با عملکرد 3830 کیلوگرم در هکتار) و در منطقه رشت، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدون تقسیط(با عملکرد 4050 کیلوگرم در هکتار)مناسب تر است. برای رقم اصلاح شده گیلانه، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تقسیط (با عملکرد 4970 کیلوگرم در هکتار) و مصرف 105-90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط به ترتیب در دو منطقه چپرسر و رشت، (با عملکرد 5050 و 4650 کیلوگرم در هکتار) مناسب تر تشخیص داده شدند.
|
|
کلیدواژه
|
برنج، پتانسیل عملکرد، تقسیط کود، رقم گیلانه و نیتروژن
|
|
آدرس
|
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, موسسه تحقیقات برنج کشور, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, موسسه تحقیقات برنج کشور, ایران. انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mehrzadallahgholipour@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|