اثر روش‏های مصرف کلات آهن برعملکرد، اجزای عملکرد، ترکیب اسیدهای چرب و میزان روغن دانه گلرنگ بهاره رقم گلدشت در شرایط کم آبیاری

به منظور بررسی اثر روش‏های مصرف کود کلات آهن بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، روغن دانه و ترکیب اسیدهای چرب یک رقم گلرنگ بهاره گلدشت (il-111) تحت شرایط کم آبیاری، آزمایشی مزرعه‏ای به صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهددر دو سال زراعی 1389 و 1390 انجام شد. عامل اصلی شامل دو سطح آبیاری : آبیاری کامل (i1 :آبیاری بر اساس تخلیه 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) و کم آبیاری در مرحله گلدهی (i2:آبیاری بر اساس تخلیه 75 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) و عامل فرعی شامل کود کلات آهن (از منبع سکوسترین 138) در هشت سطح که چهار سطح آن به صورت مخلوط با خاک با مقادیر (s1 :صفر ، s2: 50، s3: 100 و s4: 150کیلوگرم در هکتار) و چهار سطح با غلظت‏های (f1: صفر ، f2: 1 ، f3: 2 و f4: 3 در هزار) بصورت محلول‏پاشی بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل آبیاری و آهن در هر دو سال آزمایش بر عملکرد دانه و روغن گلرنگ تاثیر داشت. در آبیاری کامل با افزایش مصرف آهن، عملکرد دانه و روغن در هر دو سال آزمایش بطور معنی‏داری افزایش یافتند.با کاهش میزان رطوبت خاک تا 75 درصد ظرفیت زراعی، بیشترین عملکرد دانه و روغن به ترتیب به مقدار 2535 و 1042کیلوگرم درهکتار در سال اول، 3176 و 1440 کیلوگرم در هکتار در سال دوم در تیمار کودی محلول‏پاشی یک در هزار آهن بدست آمد. مقایسه میانگین‏ها نشان داد که در هر دو سال آزمایش اضافه نمودن کود آهن‌دار به خاک در شرایط تنش رطوبتی باعث افزایش معنی‏دار میزان کل ماده خشک، شاخص برداشت و میزان روغن گلرنگ شد. در هر دو سال آزمایش سطوح محلول‏پاشی آهن موجب افزایش معنی دار اسید لینولییک و کاهش اسید پالمیتیک در شرایط کمبود آب شد، در حالی که مصرف آهن در خاک بیشترین تاثیر را بر میزان اسیدهای چرب اولییک و استیاریک دارا بود. نتایج این پژوهش نشان داد که با محلول‏پاشی یک در هزار آهن در سطح کم آبیاری (i2f2)عملکرد دانه و روغن به ترتیب 7/53 و 2/162 درصد در سال اول 2/29 و 5/73 درصد در سال دوم نسبت به تیمار 150 کیلوگرم کلات آهن در هکتار افزایش یافت. به نظر می‏رسد که محلول‏پاشی در شرایط کمبود آب آبیاری در شرایط مشابه با اقلیم و خاک منطقه اجرای آزمایش می‏تواند اثر مثبتی بر افزایش عملکرد دانه و بهبود کیفیت روغن در گلرنگ (رقم گلدشت) داشته باشد.