تنوع اللی زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی پایین در مکان هایGlu-A3 ،Glu-B3 و Glu-D3 در گندم های نان بومی بهاره ایرانی

در برنامه اصلاح گندم، کیفیت نانوایی یکی از اولویت‌های مهم بوده و اصلاح ارقام پرمحصول با کیفیت نانوایی بالا بسیار حایز اهمیت است. در آزمایش حاضر، تنوع اللی ژن های رمز کننده گلوتنین با وزن مولکولی پایین (lmw-gs) در 154 گندم نان بهاره بومی ایرانی و رقم بهار چینی (chinese spring) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی گروه مورد بررسی قرار گرفتند. برای مکان های glu-a3، glu-b3 و glu-d3، به‌ترتیب 12، 2 و 9 الل تکثیر شدند. در مکان ژنی glu-a3، با استفاده از دو جفت آغازگر glu3a.2 و glu3a.3 به‌ترتیب ژن‌های زیرگروه رمزکننده پروتیین‌هایی با توالی انتهای آمینی mdtscip- وmetscip- تکثیر گردیدند. قطعه 700 جفت بازی با 3/45 درصد و قطعه 742 جفت بازی با 2/0 درصد به‌ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. برای مکان ژنی glu-b3، براساس جفت آغازگر glu3b.2 طراحی شده براساس ژن‌های زیرگروه رمزکننده پروتیین هایی با توالی انتهای آمینی metshipg-، دو قطعه 440 و 421 جفت بازی با فراوانی 2/73 درصد و 8/26 درصد تکثیر شدند. جفت آغازگرهای glu3d.2، glu3d.3 و glu3d.4 طراحی شده به‌ترتیب بر اساس ژن‌های زیرگروه رمزکننده پروتیین‌هایی با توالی انتهای آمینی metsrv-، metcip- و metscip- جهت تکثیر مکان glu-d3 استفاده شده و الل 700 جفت بازی با 34 درصد و الل 589 جفت بازی با 7/0 درصد بیشترین و کمترین فراوانی را در این جایگاه داشتند. میزان اطلاعات چندشکلی از 09/0 تا 72/0 با میانگین 22/0 و تنوع ژنی یا هتروزیگوتی مورد انتظار از1/0 تا 76/0 با متوسط 24/0 متغیر بود. برای بررسی رابطه تنوع اللی ژن های lmw-gs گندم های بهاره ایران و مناطق آب و هوایی کشور، تجزیه واریانس مولکولی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی داده های حاصل از آغازگرهای اختصاصی lmw-gs، نشان داد که واریانس درون و بین گروهی به‌ترتیب 87 و 13 درصد واریانس کل مولکولی را تبیین کردند.