ارزیابی عملکرد دانه و پایداری آن در ژنوتیپ های گندم دوروم در مناطق گرم و خشک کشور

به‌منظور شناسایی ژنوتیپ های پرمحصول و پایدار گندم دوروم برای مناطق گرم و خشک کشور آزمایشی با 18 ژنوتیپ برتر انتخابی به همراه دو شاهد (گندم دوروم رقم بهرنگ و گندم نان رقم چمران) در چهار منطقه خرم آباد، داراب، دزفول و اهواز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به ‌مدت دو سـال زراعی (90-89 و91–90)کشت و مورد ارزیابی قــرار گرفتند. برای عملکرد دانه داده های حاصل از هر یک از آزمایش ها به طور جداگانه مورد تجزیه واریانس ساده و سپس تجزیه واریانس مرکب قرارگرفت. با توجه به معنی دار شدن اثرمتقابل ژنوتیپ×سال، ژنوتیپ×مکان و ژنوتیپ×سال×مکان در تجزیه واریانس مرکب و به منظور بررسی دقیق تر اثر متقابل و بررسی وضعیت ژنوتیپ ها از لحاظ پایداری عملکرد، تجزیه ammi انجام شد. رسم بای‌پلات نشان داد که ژنوتیپ های dw-89-3، dw-89-4، dw-89-6، dw-89-8، dw-89-9، dw-89-10، dw-89-11، dw-89-13 و dw-89-15 کمترین فاصله را از مرکز بای‌پلات داشتند و با کمترین اثر متقابل با محیط، به‏ عنوان ژنوتیپ‏هایی با پایداری عملکرد بالا شناخته ‌شدند. ژنوتیپ هایdw-89-8 و dw-89-11 علاوه بر پایداری عملکرد، میانگین عملکرد بالاتری را نیز نشان دادند. از نظر صفات کیفی نیز نتایج بررسی ها نشان داد که ژنوتیپ های dw-89-8 و dw-89-11 از نظر شاخص های کیفیت به‌ویژه میزان پروتیین و درجه استخراج سمولینا نیز در حد شاهد دوروم و یا بالاتر از آن بودند.