ارزیابی عملکرد دانه دو رگ‌های امید بخش ذرت در آزمایشات چند منطقه‌ای

در این آزمایش تعداد 14 دو رگ ذرت به همراه رقم شاهد (سینگل‌کراس 704) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در 12 منطقه (کرج، شیراز، قراخیل قایمشهر، مغان، خرم آباد، میاندوآب، مشهد، گرگان، دزفول، اصفهان، جیرفت و ایلام) به مدت دو سال (91 و 1390) مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین دو ساله عملکرد دانه، دو رگ k47/2-2-1-3-3-1-1-1 x mo17 (سینگل کراس 703) در مناطق کرج، زرقان شیراز، قراخیل قایمشهر، گرگان، اصفهان و جیرفت به ترتیب با 13758، 14190، 11084، 9227، 10784 و 10556 کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود. این دو رگ در مناطق میاندوآب (با 19470 کیلوگرم درهکتار) و خرم آباد (با 6303 کیلوگرم درهکتار) دومین و در مناطق مغان (با 10010 کیلو گرم در هکتار) و مشهد (14730 کیلوگرم در هکتار) سومین رتبه از نظر عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. در سال 1390، دو رگ‌های سینگل کراس 703، سینگل کراس 702 (k47/2-2-1-4-2-1-1-1× k18) و سینگل کراس 705 به ترتیب با 12260، 10209 و 10186 کیلوگرم در هکتار و در سال 1391 به ترتیب با 11321، 11181 و 10081 کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بر اساس تجزیه مرکب سال و مکان نیز دو رگ‌های سینگل کراس 703، سینگل کراس 702 و سینگل کراس 705 به ترتیب با 11290، 10965 و 10133 کیلوگرم در هکتار بالاترین تولید دانه را در واحد سطح داشتند. تجزیه پایداری بر اساس شاخص برتری نشان داد که دو رگ‌های سینگل کراس 703 (06/0=pi)، سینگل کراس 702 (78/0=pi) و سینگل کراس 705 (70/1=pi) به ترتیب برترین دورگ‌ها در این آزمایش بودند. با توجه به شاخص برتری که تلفیقی از عملکرد بالا و پایداری است، دو رگ سینگل کراس 703 در صورت تولید مناسب عملکرد در آزمایشات در شرایط زارعین می تواند به عنوان دورگ جدید ذرت معرفی شود.