اثر تنش شوری و خشکی بر خواص مرتبط با کیفیت ارقام گندم نان

به منظور مقایسه اثر تنش خشکی و خشکی بر صفات کیفی 10 رقم گندم نان به اسامی شعله ،‌خزر، اروند ،‌ فلات ، کویر، ماهوتی ،کلک افغانی ، روشن ، بافقی ، و بولانی ، در سال زراعی 81-1380 سه آزمایش در قالب طرح بلوکهای کال تصادفی با 3 تکرار در شرایط طبیعی ، تنش شوری و خشکی درمزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان غربی( ایستگاه میاندوآب ) انجام شد . نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها و ارقام از نظر اکثر صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی دار وجود داشت .مقادیر صفات شاخص گلوتن ، و گلوتنین در تنش شوری و خشکی کاهش یافته و درصد پروتئین دانه ، گلیادین ، شاخص سختی دانه ، عدد فالینگ(falling number) درصد جذب آب توسط آرد افزایش یافت .ارقام اروند و خزر با بالاترین عملکرد دانه که به ترتیب در تنش خشکی و شوری 416 و 418 گرم بر متر مربع بود کمترین شاخص گلوتن را داشتند و رقم فلات بیشترین شاخص گلوتن را در شرایط خشکی داشت . همچنین ارقام خزر و اروند ذخسره گلوتنین پایین و انباشت گلیادین بالائی داشتند . به علاوه ارقام کویر و روشن که در شرایط طبیعی به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را دارا بودند ، شاخص گلوتن پایین و بالایی را در تنش خشکی و شوری نشان دادند .ارقام با وزن هزاردانه کمتر دارای ذخیره پروتئینی دانه بالائی بودند . در تنش خشکی وشوری شاخص گلوتن به ترتیب 36 و 42 درصد کاهش یافت . شاخص گلوتن درارقام فلات و روشن بیشتر از توده های بومی بولانی و شعله بود. رقم فلات نسبت به ارقام اروند و خزر عدد فالینگ کمتری نشان داد . رقم اروند به دلیل نرمی بافت دانه ، خسارت نشاسته ای کمتری داشته و در تهیه خمیر به آب کمتری نیاز داشت .