ارزیابی فنی و اقتصادی اثر دو روش آبیاری قطره‌ای (تیپ) و شیاری بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در چهار رقم کلزا

به منظور انتخاب بهترین رقم کلزا با عملکرد و درصد روغن بالا در دو سیستم آبیاری قطره‌ای و شیاری، آزمایشی طی سال‌های 86-1384 به‌صورت طرح کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. عامل اصلی شامل روش ‌آبیاری در دو سطح (شیاری و قطره‌ای) و عامل فرعی شامل رقم در چهار سطح (okapi، slm046، opera و licord) بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی رقم و روش آبیاری بر عملکرد محصول معنی دار نبود. اثر متقابل آبیاری و رقم در سطح پنج درصد معنی دار شد. بیشترین عملکرد در روش آبیاری قطره‌ای مربوط به رقم opera ( 3961 کیلوگرم در هکتار) و در روش شیاری مربوط به رقم slm046 ( 3710 کیلوگرم در هکتار) بود. اثر روش آبیاری بر کارایی مصرف آب در سطح یک درصد معنی‌دار بود. مقدار کارایی مصرف آب در دو روش آبیاری قطره‌ای و شیاری بترتیب 34/1 و 74/0 کیلوگرم بر متر مکعب بود. به‌عبارت دیگر آبیاری قطره‌ای باعث افزایش 81 درصد کارایی مصرف آب نسبت به روش شیاری شد. میانگین حجم آب مصرفی در دو روش آبیاری قطره‌ای و شیاری به ترتیب 2617 و 4870 مترمکعب ‌درهکتار بود. آبیاری قطره‌ای با کاهش46 درصدی ‌درآب مصرفی، مقدارعملکرد نسبتاً یکسانی با روش آبیاری شیاری داشت.علیرغم کاهش 46 درصدی در مصرف آب، هزینه آبیاری افزایش یافت. برآیند این تغییرات منجر به کاهش درآمد خالص مزرعه به میزان 480/329/1 ریال بود. نسبت منفعت به هزینه طرح نشان دهنده عدم توجیه اقتصادی استفاده از آبیاری قطره‌ای (تیپ) در کشت کلزا می باشد.