اثر منبع و میزان مصرف کودهای آلی بر عملکرد دانه و کیفیت ارقام بومی و اصلاح شده برنج (.oryza sativa l)

به منظور مقایسه دو رقم برنج هاشمی (بومی) و گیلانه (اصلاح شده) از نظر پاسخ به منابع کودی و میزان مصرف کودهای آلی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 1397 و 1398 در مزرعه موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود مرغی (2.5، 5 و10 تن در هکتار)، کود گاوی (5، 10 و 20 تن در هکتار)، کود گوسفندی (10، 20 و40 تن در هکتار) و دو تیمار شاهد (با مصرف کودهای شیمیایی و بدون مصرف کود) بودند. نتایج نشان داد که اثر نوع کودهای آلی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام برنج معنی دار بود. در بین کود های آلی، در تیمار 20 تن در هکتار کود گاوی حداکثر تعداد پنجه بارور در بوته (14)، تعداد خوشه در مترمربع (240) و عملکرد دانه (3643 کیلوگرم در هکتار) برای رقم هاشمی و حداکثر تعداد پنجه بارور در بوته (17)، تعداد خوشه در مترمربع (252) و عملکرد دانه (4760 کیلوگرم در هکتار) برای رقم گیلانه به دست آمدند. تیمارهای آزمایشی بر نمره ژلاتینی شدن دانه برنج اثر معنی داری داشته، حداکثر مقدار آن در تیمار 20 تن کود گاوی در رقم هاشمی (3670 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که تیمار 20 تن در هکتار کود گاوی نسبت به سایر منابع کودهای آلی، به دلیل افزایش 60 و 64 درصدی عملکرد دانه نسبت به تیمار بدون مصرف کود و جبران 86 و 88 درصدی عملکرد دانه نسبت به تیمار کود شیمیایی (به ترتیب در ارقام برنج هاشمی و گیلانه)، برتری داشت.

Effect of source and application rate of organic fertilizers on grain yield and quality of local and improved rice (Oryza sativa L.) cultivars

To study the response of Hashemi (local) and Gilaneh (improved) rice cultivars to the application of different sources and levels of organic fertilizers, a field experiment was conducted using a randomized complete block design with three replications in 20182019 and 20192020 cropping seasons in research field of Rice Research Institute of Iran (Rasht), Iran. Experimental treatments include poultry manure (2.5, 5 and 10 ton.ha1), cow manure (5, 10 and 20 ton.ha1), sheep manure (10, 20 and 40 ton.ha1), and two control treatments including chemical fertilizers and nofertilizer. Traits measured included plant height, number of tiller.plant1, number of fertile tiller.plant1, number of panicle.m2, grain yield as well as amylose content and gelatinization score. The results showed that the effect of organic fertilizers was significant on yield components and grain yield of rice cultivars. Application of 20 ton.ha1 of cow manure increased plant height (142 cm), number of fertile tillers (14), number of panicle.m2 (240) and grain yield (3643 kg.ha1) in Hashemi cultivar and also increased plant height (134 cm), number of fertile tillers (17), number of panicle.m2 (252) and grain yield (4760 kg.ha1) in Gilaneh cultivar. Experimental treatments had a significant effect on the gelatinization score of rice grains. The highest grain yield obtained in the treatments of 20 ton.ha1 of cow manure and Hashemi cultivar (3670 kg.ha1). The results of this study showed that the application of 20 ton.ha1 of cow manure increased grain yield by 60 and 64%, in comparison to control treatment of nofertilizer, and compensated of 86 and 88% of grain yield in Hashemi and Gilaneh rice cultivars, respectively, as compared to the treatment of chemical fertilizers.