ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاین‌های امید‌بخش بهاره کلزا (.brassica napus l) با استفاده از روش gge بای‌پلات

برهمکنش ژنوتیپ در محیط یکی از مسائل پیچیده در برنامه های اصلاح گیاهان زراعی برای تولید ژنوتیپ های پرمحصول و پایدار است. به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه و سازگاری کلزا در چهار مکان از اقلیم گرم جنوب (زابل و حاجی آباد استان هرمزگان) و گرم شمال ایران (گرگان و ساری)، نه لاین آزاد گرده افشان کلزای بهاره همراه با هفت رقم دیگر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی (98-1396) کشت و مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج مربوط به میانگین عملکرد دوساله در چهار مکان نشان داد که ژنوتیپ های g9 (srl-95-16) و g12 (og-al) به ترتیب با میانگین 3412 و 2507 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین و کمترین عملکرد دانه بودند. عملکرد دانه در مکان های مورد مطالعه تفاوت معنی داری داشت. بر اساس نمودار چندضلعی از مدل gge بای پلات، مکان های مورد بررسی در ابرمحیط 2 یا نزدیک به آن قرار داشته و دو ژنوتیپ g2 (srl-95-7) و g9 (srl-95-16) برترین ژنوتیپ ها در این ابرمحیط بودند. ارزیابی مختصات آزمونگر متوسط نشان داد که ژنوتیپ های g2 و g9برتر از ژنوتیپ های شاهد از جمله ژنوتیپ g11 (دلگان با رتبه سوم) بوده و از هر دو جنبه پایداری و عملکرد، برترین ژنوتیپ ها بودند. این دو ژنوتیپ کمترین فاصله را از ژنوتیپ آرمانی فرضی در قیاس با سایر لاین ها و ارقام شاهد داشتند. بر اساس نتایج این تحقیق، با در نظر گرفتن میزان و پایداری عملکرد دانه، ژنوتیپ های g9 و g2 برای اقلیم گرم جنوب و گرم شمال ایران مناسب شناخته شدند.

Assessment of seed yield stability of spring oilseed rape (Brassica napus L.) promising lines using GGEbiplot analysis

Genotype by environment interaction is one of the complicated issues in plant breeding programs for development of highyielding with yield stability genotypes. To evaluate seed yield and yield stability of oilseed rape in four southern and northern warm regions of Iran (Zabol, Gorgan, Haji Abad and Sari), nine open pollinated spring oilseed rape lines together with seven cultivars were evaluated using randomized complete block design with three replications in two cropping cycles (201719). The results showed that G9 (SRL9516) and G12 (OGAL) genotypes had the highest and the lowest seed yield with mean seed yiled of 3412 and 2507 kg.ha1, respectively. In this study, seed yield wassignificantly different in different environments. The genotype × environment interaction was investigated using GGEbioplot stability analysis. According to the whichwonwhere model of the GGEbiplot model, most of the studied environments were located in or close to the megaenvironment 2 which included genotypes G2 (SRL957) and G9 (SRL9516) as the best genotypes in this megaenvironment. Also, the study of the average tester coordinates showed that G2 and G9 genotypes as superior to all check genotypes like G11 (Dalgan which ranked third) and as the best genotypes considering both seed yiled and yield stability. Also, these two genotypes had the shortest distance from the hypothetical ideal genotype in comparison with other lines and check cultivars. Therefore, considering seed yield and its stability, two genotypes G9 and G2 were identified as suitable genotypes for the southern and northern warm regions of Iran.