ارزیابی کارایی مدل‌های ammi و blupو تلفیق آنها برای شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول گندم دوروم (triticum turgidum l. var. durum) سازگار با مناطق دیم نیمه‌گرمسیری ایران

هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی مدل های تجزیه پایداری عملکرد برای شناسایی ژنوتیپ های پرمحصول گندم دوروم و ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد دانه 20 ژنوتیپ گندم دوروم با استفاده از مدل های امی (ammi) و بلاپ (blup) بود که طی چهار سال زراعی (92-1388) در مناطق دیم نیمه گرمسیری اجرا شد. نتایج آزمون نسبت درست نمایی (likelihood ratio test, lrt) نشان داد که اثر ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه معنی دار بود. بنابراین، تجزیه بهترین پیش بینی های خطی نااُریب (best linear unbiased predictors, blups) برای این داده ها مناسب تشخیص داده شد. براساس شاخص ارزش ﭘﺎیﺪاری اﻣﯽ (asv)، ژنوتیپ های 11، 8، 14، 19 و 16، دارای عملکرد پایدارتر بودند. شاخص انتخاب همزمان (ssiasv) بر اساس asv، ژنوتیپ های 8، 11، 4 و 10 را از نظر عملکرد دانه و پایداری عملکرد، به عنوان ژنوتیپ های برتر شناسایی کرد. با توجه به اینکه با استفاده از این شاخص های انتخاب همزمان، ژنوتیپ هایی با الگوهای متفاوت برای آزمایش های چندمحیطی، می توانند مشابه در نظر گرفته شوند، نتایج حاصل از آن ها می تواند گمراه کننده باشد. نمودار بای پلات ammi2 بر مبنای دو مولفه اصلی اول، ژنوتیپ های 19، 3، 14 و 11 را بعنوان ژنوتیپ های دارای پایداری عملکرد شناسایی کرد. نتایج نمودار موزاییکی نشان داد که سهم ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ در محیط به ترتیب 14.94 درصد و 85.06 درصد از تنوع کل بود. بر اساس شاخص waasby مبتنی بر تجزیه blup، ژنوتیپ های 4، 8، 11 و 10 و 7 پرمحصول با عملکرد پایدار شناخته شدند. در مجموع، با توجه به استفاده از مدل مختلط و همچنین تمام مولفه ها در محاسبه شاخص waasby، به نظر می رسد که این شاخص برتر از سایر شاخص ها باشد.

Evaluating of the efficiency of AMMI and BLUP models and their integration for identifying highyielding durum wheat (Triticum turgidum L. var. durum) genotypes adapted to warm rainfed regions of Iran

The aim of this study was to evaluate the efficiency of yield stability analysis models and to assess genotype × environment interaction effect on grain yield of 20 durum wheat genotypes for identifying high yielding and adapted genotypes by BLU and AMMI models using experimental data of four cropping cycles (20092013) in five filed stations in warm rainfed regions of Iran. The results of Likelihood ratio test (LRT) showed that the effect of genotype and genotype × environment interaction on grain yield was significant. Therefore, the best linear unbiased predictors (BLUPs) analysis was considered appropriate for these data. According to AMMI stability value (ASV) index, genotypes 11, 8, 14, 19 and 16 had more yield stability. Simultaneous selection index (ssiASV) based on ASV identified genotypes 8, 11, 4 and 10 in terms of grain yield and yield stability as superior genotypes. Given that by using these simultaneous selection indices, genotypes with different patterns for multivariate trials can be considered similar, the results can be misleading. Based on the first two main components, AMMI2 biplot diagram identified genotypes 19, 3, 14 and 11 as genotypes with yield stability. The results of the mosaic diagram showed that the contribution of genotype and genotype × environment interaction were 14.94% and 85.06% of the total variation, respectively. Based on weighted average of absolute scores (WAASBY) index using BLUP analysis, genotypes 4, 8, 11, 10 and 7 were identified as high yielding with yield stability. In general, usin mixed model as well as all the components in calculating the WAASBY index, it can be concluded that this index is superior to other indices.