ارزیابی وضعیت بهره‌وری و شاخص نسبت عرضه به تقاضای آب در چغندرقند (.beta vulgaris l) با استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد در استان خراسان رضوی

با توجه به افزایش سریع جمعیت و نیاز به تولید بیشتر محصولات کشاورزی، توجه به موضوع کم آبی و افزایش بهره وری آباهمیت بیشتری پیدا کرده است. به این منظور آزمایشی با استفاده از مدل شبیه سازی sucros، داده های بلندمدت اقلیمی(1364 تا 1394) و جمع آوری پرسشنامه از کشاورزان، جهت ارزیابی بهره وری آب در نظام های کشت چغندرقند در 10 شهرستان استان خراسان رضوی و ارزیابی نقش مدیریت در بهره وری آب و وقوع تنش خشکی اجرا شد. نتایج شبیه سازی های بلندمدت نشان داد عملکرد واقعی کشاورزان (33.5 تن در هکتار) تنها یک سوم عملکرد قابل دستیابی (97.3 تن در هکتار) چغندرقند در مناطقمورد بررسی بود که 48 درصد از این خلاء عملکرد به دلیل محدودیت آب بود. نتایج نشان داد که بهره وری پایین آب آبیاری(1.8 تا 3.15 کیلوگرم بر مترمکعب) در مناطق مورد بررسی بود. بر اساس نتایج به دست آمده، عدم مدیریت صحیح آبیاری، به رغم مصرف بالای آب در برخی از شهرستان ها باعث کاهش بهره وری مصرف آب و وقوع تنش خشکی در طول فصل رشد گردید. نتایج نشان داد که بین بهره وری آب و شاخص عرضه به تقاضای آب در شهرستان های استان ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت. با توجه به نتایج این تحقیق، وضعیت این شاخص در طول فصل رشد تحت تاثیر مدیریت آبیاری، دمای هوا (به ویژه در ماه های گرم سال) و ظرفیت نگهداری آب خاک در هر شهرستان متغیر بود. این نتایج نشان دهنده ضرورت رعایت زمان بندی صحیح آبیاری بر اساس نیاز گیاه و ظرفیت نگهداری آب خاک در طول فصول گرم جهت تامین نیاز رطوبتی گیاه چغندرقند است.

Assessment of water productivity and supply:demand ratio index in sugar beet (Beta vulgaris L.) in Khorasan Razavi province, Iran using growth simulation models

The rapid population growth and the need for more agricultural production necessitate more attention to water shortage and enhancing water productivity. To assess water productivity and supply:demand ratio index in sugar beet, this experiment was carried out using SUCROS growth simulation model. Longterm climatic data and collecting questionnaires from farmers were used to assessing water productivity in sugar beet agroecosystems in 10 counties of Khorasan Razavi province, Iran and investigating the role of water management in water productivity and drought stress conditions in sugar beet. Results of longterm simulations showed that the actual yield (33.5 t.ha1) by farmers was only onethird of the attainable yield (97.3 t.ha1) of sugar beet in the targted areas. Forty eight percent of this yield gap was due to water constraints. The results indicated the low productivity (1.51.8 kg root m3) of sugar beet in the targeted areas. The results also showed that inappropriate irrigation management, despite the high water consumption in some counties, led to decrease in water productivity and occurance of drought stress during the growing season. Results also showed a positive and significant relationship between water productivity and supply:demand ratio index in different locations. The index, over growing season, in different counties was highly depended on water management, air temperature (particularly during warmer months of the year) and soil water holding capacity. These results indicated the need for a more scientific attention to appropriate irrigation schedules according to the plant water requirement and soil water retention capacity during the warm seasons to meet the moisture requirement of sugar beet.