اثر مصرف سولفات روی بر عملکرد دانه گندم نان (.triticum aestivum l) رقم چمران در شرایط تنش گرمای انتهای فصل در اهواز

به منظور بررسی اثر مقادیر سولفات روی بر واکنش گندم رقم چمران به تنش گرمای انتهای فصل در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت (هشتم آذر، 23 آذر و نهم دی) در کرت های اصلی و پنج سطح سولفات روی (صفر: شاهد، 10، 20، 30 و 40 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت به دلیل وقوع تنش گرمای انتهای فصل، عملکرد دانه کاهش یافت. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه (به ترتیب 6726 و 2884 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ هایکاشت اول و سوم بدست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف سولفات روی، عملکرد دانه افزایش یافته و حداکثر مقدار آن (6724 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه (6508 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت اول (هشتم آذر) و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و کمترین مقدار آن (2958 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت سوم (نهم دی) و عدم مصرف سولفات روی حاصل شد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر، تاخیر در کشت گندم باعث وقوع تنش گرمای انتهای فصل شده و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی باعث کاهش اثر تنش گرما و بهبود عملکرد دانه گندم شد.

Effect of zinc sulfate application on grain yield of bread wheat (Triticum aestivum L.) cv. Chamran under terminal heat stress conditions in Ahvaz

To study the effect of zinc sulfate rates on response of bread wheat cv. Cahmran to terminal heat stress conditions in Ahvaz, Iran, this experiment was conducted at the research farm of Agricultural and Natural Resources Sciences University of Khuzestan, Iran in two cropping cycles (20152016 and 20162017). The experimental design was split plot arrangements in randomized complete block design with four replications. Experimental factors were three sowing dates (29 Nov., 14 Dec. and 30 Dec.) assigned main plots and five zinc sulfate rates (0: Control, 10, 20, 30 and 40 kg.ha1) randomized in sub plots. Combined analysis variance showed that year had a significant effect on measured traits. Mean comparison of traits in different sowing dates showed that grain yield decreased with delay in sowing date, due to occurrence of terminal heat stress. The highest (6726 kg.ha1) and lowest (2884 kg.ha1) grain yield were obtained in the first and last sowing dates, respectively. The results showed that grain yield increased with increasing zinc sulfate rates and the highest grain yield (6724 kg.ha1) was obtained from application of 30 kg.ha1 zinc sulfate. Mean comparison of interaction effect of sowing dates × zinc sulfate rate on studied traits showed that the highest grain yield (6508 kg.ha1) was in the first sowing date and 30 kg.ha1 of zinc sulfate application, and the lowest grain yield (2958 kg.ha1) was in the last sowing date and nozinc sulfate application (Control). In conclusion, the result of the experiment showed that delay in planting of bread wheat cv. Chamran imposed late heat stress and application of 30 kg.ha1 zinc sulfate reduced heat stress effect and improved grain yield.