ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های سورگوم علوفه‌ای [sorghum bicolor (l.) moench] با استفاده از تجزیه ammi

سورگوم گیاه علوفه ای مهمی جهت تولید سیلاژ، علوفه تر و علوفه خشک محسوب می شود. به منظور ارزیابی پایداری عملکرد شانزده رقم، لاین و هیبرید سورگوم علوفه ای، آزمایش هایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 96-1395 در مناطق کرج، اصفهان، گرگان و مشهد اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثرمکان، سال، ژنوتیپ و اثر متقابل آن ها بر عملکرد علوفه معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که ژنوتیپ های8 (siloking) و 12 (fgcsi12) به ترتیب با تولید 130.6 و 127.5 تن در هکتار علوفه تر و 26.97 و 27.17 تن در هکتار علوفه خشک، نسبت به سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. ژنوتیپ های 2 (speedfeed)، 9 (phfs27) 5 (juicy sweet bmr ssh.1) و 13(sucarosephotobmr) به ترتیب با عملکرد 105.6، 107.8، 108.2 و 107 تن علوفه تر در هکتار در رتبه های بعدی قرار گرفتند. تجزیه واریانس به روش امی (ammi) و برازش مولفه های اصلی به اثر متقابل ژنوتیپ و محیط نشان داد که دو مولفه اصلی اول و دوم برای عملکرد علوفه تر و خشک معنی دار بودند. بر اساس نتایج مدل امی و پارامتر ارزش پایداری امی، ژنوتیپ های 8 (siloking) و 12 (fgcsi12) با عملکرد و پایداری بالاتر، به عنوان مناسب ترین ژنوتیپ های سورگوم علوفه ای شناخته شدند.

Evaluation of yield stability of forage sorghum [Sorghum bicolor (L.) Moench] genotypes using AMMI analysis

Sorghum is an important forage crop used as silage, fresh forage and dry forage. To evaluate the yield stability of 16 genotypes; cultivars, lines and hybrids, of forage sorghum, experiments were conducted using randomized complete block design with three replications during 201617 at Karaj, Isfahan, Gorgan, and Mashhad field stations, Iran. The results of combined analysis of variance showed that the effect of location, year, genotype and their interactions were significant on forage yield. Mean comparison showed that hybrids No. 8 (Siloking) and 12 (FGCSI12) were superior to other genotypes with 130.6 and 127.5 t.ha1 of fresh forage yiled, and 26.97 and 27.17 t.ha1 of dry forage yield, respectively. The hybrid No. 2 (Speedfeed), No. 9 (PHFS27), No. 5 (Juicy Sweet BMR SSH.1) and No. 13 (Sucarose Photo BMR) had also high fresh forage yield of 105.6, 107.8, 108.2 and 107t.ha1, respectively. The analysis of variance by AMMI method and fitting of principal components to the interaction effects of genotype and environment showed that the two principal components were significant for fresh and dry forage yield. According to the AMMI model and AMMI stability value (ASV), genotypes No. 8 (Siloking) and 12 (FGCSI12) with the high yield and stability were identified as suitable genotypes.