اثر زمان کاشت و میزان کود نیتروژن بر رشد، عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن کینوا (chenopodium quinoa willd) در شرایط اقلیمی اهواز

به منظور ارزیابی اثر زمان های کاشت و میزان کود نیتروژن بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا رقم تی تی کا کا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 97-1396 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار تاریخ کاشت (اول و 20 مهر و 10 و 30 آبان) در کرت های اصلی و پنج سطح کود نیتروژن (صفر، 80 ،160، 240 و 320 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت و کود نیتروژن و برهمکنش آنها بر کلیه ویژگی های گیاهی اندازه گیری شده معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین تعداد دانه در بوته (16915 دانه)، عملکرد زیستی (20064 کیلوگرم در هکتار) و محتوای نیتروژن دانه ( 3.67 درصد) در تاریخ کاشت اول مهر با سطح کودی 320 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و بیشترین عملکرد دانه (8657 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (4.26 گرم)، شاخص برداشت (56.7 درصد) و محتوای نیتروژن بوته (2.80 درصد) در تاریخ کاشت 20 مهر در سطح 320 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین عملکرد دانه (381 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 30 آبان در تیمار عدم مصرف نیتروژن بدست آمد. با افزایش مصرف نیتروژن از 80 به 320 کیلوگرم در هکتار، شاخص های کارایی مصرف نیتروژن کاهش یافتند. نتایج این آزمایش نشان داد که زمان کاشت 20 مهر و مصرف 320 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای بدست آوردن حداکثر عملکرد دانه کینوا در منطقه اهواز مناسب تر بود.

Effect of sowing time and nitrogen fertilizer rates on growth, seed yield and nitrogen use efficiency of quinoa (Chenopodium quinoa Willd) in Ahvaz, Iran

To study the effect of sowing time and nitrogen levels on growth, yield and nitrogen efficiency of quinoa cv. Titicaca, a field experiment was conducted at in 20172018 growing season research farm of Agricultural and Natural Resources Sciences University of Khuzestan, Ahvaz, Iran. The experiment was conducted in split plot arrangement in randomized complete block design with four replications. Experimental factors were four sowing dates (23 Sep., 12 Oct., 1 Nov. and 21 Nov.) assigned to main plots and five nitrogen rates (0, 80, 160, 240 and 320 kg.ha1) randomized in sub plots. Analysis of variance showed that the effect of sowing date and nitrogen rate and their interaction effect were highly significant on all traits. Mean comparison showed that the highest number of seed.plant1 (16915), biological yield (20064 kg.ha1) and seed nitrogen content (3.67%) was observed in the sowing date of 23 Sep. and 320 kg.ha1 nitrogen fertilizer. Also, the highest seed yield (8657 kg.ha1), 1000 grain weight (4.26 g), harvest index (56.7%) and plant nitrogen content (2.80%) were observed at sowing date of 12 Oct. and 320 kg.ha1 nitrogen. The lowest seed yield (381 kg.ha1) was observed in sowing date of 21 Nov. and and noapplication of nitrogen. With increasing nitrogen application from 80 to 320 kg.ha1, nitrogen efficiency indices decreased. The highest seed yield of quinoa in Ahvaz can be achieved by sowing on 23 Sep. and 320 kg.ha1 nitrogen.