اثر زمان کاشت و تراکم بوته بر رشد و عملکرد دانه دو اکوتیپ‎ گوار (cyamopsis tetragonoloba l.)

به منظور ارزیابی طول دوره رشد و عملکرد دانه دو اکوتیپ گوار در پاسخ به زمان کاشت و تراکم بوته، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار تاریخ کاشت (اول و 15 خرداد، اول و 15 تیر) در کرت های اصلی و سه تراکم بوته (130، 200 و 400 هزار بوته در هکتار) و دو اکوتیپ گوار (هندی و پاکستانی) (به صورت فاکتوریل) در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت اول خرداد و تراکم 130 هزار بوته در هکتار، بیشترین عملکرد دانه (3004.8 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد و در تاریخ کاشت 15 خرداد، بیشترین عملکرد دانه (1834.4 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 200 هزار بوته در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه اکوتیپ های گوار در تاریخ کاشت اول و 15 خرداد تفاوت معنی داری داشتند، به طوری که در تاریخ کاشت اول خرداد اکوتیپ پاکستانی بیشترین عملکرد دانه (2706.1 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. در تاریخ کاشت دوم (15 خرداد) نیز اکوتیپ پاکستانی 32.1 درصد عملکرد دانه بیشتری نسبت به اکوتیپ هندی داشت. اکوتیپ پاکستانی از نظر میزان آندوسپرم دانه (40.5 درصد) نسبت به اکوتیپ هندی (38.8) برتری داشت. نتایج نشان داد که اکوتیپ پاکستانی گوار در تاریخ کاشت اول خرداد با تراکم 130 هزار بوته در هکتار، به دلیل برخورداری از فصل رشد طولانی تر، ارتفاع بوته و ماده خشک بیشتری داشته و ضمن تولید غلاف و وزن هزار دانه بیشتر، عملکرد دانه بیشتری نسبت به سایر تیمارها داشت، بر این اساس کشت اکوتیپ پاکستانی گوار در تاریخ اول خرداد و با تراکم 130 هزار بوته در هکتار، برای مناطق مشابه آب و هوای کرج مناسب به نظر می رسد.   

Effect of sowing time and plant density on growth and seed yield of two guar ecotypes (Cyamopsis tetragonoloba L.)

To evaluate the growth duration and seed yield of two different Guar ecotypes in response to planting timeand plant density, a field experiment was conducted in 2016 growing season at the research field of Tarbiat Modares University, Iran. Experimantal factors were arranged as split plotfactorial in a randomized complete block design with three replications. The experimental factors included four planting dates (21 May, 4 June, 21 June and 5 July) assigned to main plots, and factorial combination of three plant densities (130, 200 and 400 thousand plants.ha1) and two Guar ecotypes (Pakistani and Indian) as subplots. The results showed that maximum seed yield (3004.8 kg.ha1) was obtained from 21 May sowing date and plant density of 130 thousand plants ha1, while in 4 June sowing date, the highest seed yield was harvested from plant density of 200 thousand plants.ha1 (1834.4 kg.ha1). There was significant difference for grain yiled between ecotypes in 21 May and 5 June sowing dates. Pakistani ecotype produced highest highest seed yield (2706.1 kg.ha1) in 21 May sowing date. In the second sowing date (4 June), the Pakistani ecotype produced 32.1% grain yield more than the Indian ecotype. Pakistani ecotype was superior for seed endosperm percentage (40.5%) as compared to the Indian ecotype (38.8%). In conclusion, sowing of Pakistani ecotype on 21 May with plant density of 130 thousand plants.ha1 had higher seed yield, longer growing duration, taller plant height, higher 1000seed weight, higher pod number per square meter, dry matter and harvest index. Therefore, it could be suitable for climatic conditions similar to Karaj in Iran.