ارزیابی تنوع و اعتبار سنجی نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با تحمل تنش شوری در ژنوتیپ‌های برنج (oryza sativa l.)

این تحقیق به منظور اعتبارسنجی تعداد 10 نشانگر ریزماهواره پیوسته با ژن ها و جایگاه های مختلف تحمل شوری از جمله ژن saltol که به فاصله صفر تا هشت سانتی مورگان از جایگاه های ژنی قرار داشته و ارزیابی تنوع آللی این ژن ها در 59 ژنوتیپ برنج طی سال های90-1388 در موسسه تحقیقات برنج کشور انجام شد. در این آزمایش ارزیابی برای تعدادی از صفات مورفولوژیک مهم مرتبط با تحمل تنش شوری شامل نمره تحمل شوری، ارتفاع گیاهچه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی و محتوای آب نسبی برگ انجام شد. ژنوتیپ های برنج در مرحله گیاهچه ای در دو تیمار 0.9 دسی زیمنس بر متر (بدون تنش) و 12 دسی زیمنس بر متر (تنش شوری) مورد ارزیابی قرار گرفتند. غربال مولکولی با استفاده از 10 نشانگر مورد استفاده در ژنوتیپ های برنج مورد مطالعه، 60 آلل را در ژنوتیپ های برنج ایجاد نمود. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون لجستیک نشان داد که از 10 جایگاه ریزماهواره پیوسته، چهار نشانگر توجیه کننده تغییرات در واکنش به شوری به ترتیب rm315 برای ارتفاع گیاهچه، rm223 برای وزن خشک ریشه و ارتفاع گیاهچه، rm3627 برای وزن خشک ریشه، ارتفاع گیاهچه و محتوای آب نسبی برگ و rm8094 برای برای وزن خشک ریشه و محتوای آب نسبی برگ بودند. بر اساس تجزیه خوشه ای براساس داده های مولکولی با استفاده از ضریب yule و روش upgma، ژنوتیپ های برنج به پنج گروه تقسیم شدند. با توجه به اینکه سه نشانگر پیوسته شناسایی شده (rm8094 ، rm3627 و rm315) روی کروموزوم یک واقع شده و با ژن saltol نیز پیوسته هستند، می توان از آنها در شناسایی ژنوتیپ های متحمل و حساس برنج استفاده کرده و ژنوتیپ های واجد این جایگاه ها را در برنامه های اصلاح برای تحمل به شوری مورد استفاده قرار داد.