اثر نیترات کلسیم بر عملکرد ارقام سیب‌زمینی (solanum tuberosum l.) در شرایط تنش گرمای انتهای فصل در جنوب استان کرمان

گرمای شدید انتهای فصل رشد در زراعت زمستانه سیب زمینی، یکی از چالش های مهم تولید این محصول در مناطق گرم کشور از جمله جنوب استان کرمان است. به منظور شناسایی راهکار مناسب برای کاهش خسارت تنش گرمای انتهای فصل، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (93-1391) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جنوب کرمان (جیرفت) اجرا شد. عامل اصلی تنش گرمای انتهای فصل در دو سطح: بدون تنش (کاشت به موقع؛ 10 دی) و تنش گرمای انتهای فصل (کاشت دیرهنگام؛ 15 بهمن)، عامل فرعی ارقام سیب زمینی در سه سطح: سانته، ساتینا و میلوا و عامل فرعی فرعی مصرف کلسیم در چهار سطح: عدم مصرف، محلول پاشی نیترات کلسیم با غلظت 2500 میلی گرم در لیتر در دو مرحله و سه مرحله و مصرف نیترات کلسیم به صورت خاکی به میزان 75 کیلوگرم در هکتار در دو مرحله بودند. نتایج نشان داد که تنش گرما باعث کاهش عملکرد غده قابل فروش و میانگین وزن و تعداد غده قابل فروش در بوته شد. ارقام سانته و ساتینا در شرایط بدون تنش به ترتیب با 47.15 و 44.9 تن در هکتار بیش ترین عملکرد غده قابل فروش را داشتند، اما در شرایط تنش گرمای انتهای فصل، بین عملکرد قابل فروش ارقام مورد بررسی تفاوت معنی داری وجود نداشت. مصرف نیترات کلسیم باعث بهبود عملکرد غده کل، عملکرد غده قابل فروش و غیر قابل فروش و اجزای عملکرد ارقام سیب زمینی شد و تیمار 75 کیلوگرم در هکتار (خاک مصرف) به طور معنی داری برتر از سایر تیمارها بود. اثر متقابل تنش گرمای انتهای فصل رشد و مصرف نیترات کلسیم بر عملکرد عملکرد غده کل، عملکرد غده قابل فروش، میانگین وزن مجموع غده های قابل فروش و غیر قابل فروش و تعداد غده قابل فروش و غیر قابل فروش معنی دار بود. مصرف خاکی 75 کیلوگرم در هکتار نیترات کلسیم در شرایط بدون تنش و تنش گرمای انتهای فصل به ترتیب باعث افزایش 10.5 درصدی و 24.5 درصدی عملکرد غده قابل فروش ارقام سیب زمینی شد که این موضوع نشان دهنده اثر نیترات کلسیم در تعدیل اثر سوء تنش گرمای انتهای فصل در ارقام سیب زمینی است. بر اساس نتایج این آزمایش، مصرف خاکی نیترات کلسیم یک روش مناسب برای کاهش اثر نامطلوب تنش گرمای انتهای فصل در زراعت زمستانه سیب زمینی به نظر می رسد.