کمی‌سازی واکنش سبز شدن گیاهچه‌های ارقام کلزا (brassica napus l.) نسبت به دما در شرایط مزرعه

تعیین واکنش جوانه زنی بذر و سبز شدن گیاهان نسبت به دما و تعیین دماهای کاردینال (دماهای پایه، مطلوب و سقف) و تعداد روزهای بیولوژیک (کمترین تعداد روز برای جوانه زنی و سبزشدن در شرایط دما و رطوبت مطلوب) از اهمیت بالایی در تهیه مدل های شبیه سازی برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور بررسی واکنش جوانه زنی و سبز شدن گیاهچه پنج رقم کلزا(زرفام، هایولا401، هایولا308، هایولا50 و آر.جی.اس003) نسبت به دما در 12 تاریخ کاشت (17 آبان، 18 آذر، 17 دی، 19 بهمن، 15 اسفند1392، 18 فروردین، 20 اردیبهشت، 21 خرداد، 10 تیر، 18 مرداد، 18 شهریور و 17 مهر سال 1393) در شرایط اقلیمی گرگان در سال های زراعی 1392 و 1393 با استفاده از سه مدل؛ بتا، دوتکه ای و دندانه ای انجام شد و برای انتخاب مدل برتر از معیارهای جذر میانگین مربعات خطا (rmse)، ضریب تبیین (r2)، ضریب همبستگی (r) و ضرایب رگرسیون ساده خطی (a و b) بین روز تا سبز شدن مشاهده شده و روز تا سبز شدن پیش بینی شده استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل دوتکه ای نسبت به مدل های بتا و دندانه ای واکنش سرعت سبز شدن نسبت به دما را بهتر توصیف کرد. دماهای کاردینال ثبت شده با استفاده از مدل برتر برای دمای پایه، مطلوب و سقف به ترتیب 3.2، 26.8 و 40 درجه سانتی گراد بودند. تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز برای سبزشدن ارقام کلزا در عمق دو سانتی متر، 4.5 روز محاسبه شد. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری از نظر دماهای کاردینال و تعداد روز بیولوژیک بین ارقام کلزا وجود نداشت. بر اساس نتایج بدست آمده، برای کمی سازی واکنش سرعت سبزشدن کلزا به دما می توان از مدل دوتکه ای استفاده کرده و از این مدل و پارامترهای برآورد شده از آن در تهیه مدل های پیش بینی زمان سبزشدن ارقام کلزا در شرایط مختلف دمایی استفاده کرد.