بررسی ویژگی‌های سنجشی مقیاس فارسی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در نمونه‌ای از جامعه ایرانی1

چکیدههدف اصلی این پژوهش بررسی ویژگی‌های سنجشی مقیاس فارسی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی، شامل همسانی درونی، قابلیت اعتماد بازآزمایی، درستی‌آزمایی محتوایی و درستی‌آزمایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) بود. سیصد و دوازده زن و مرد ایرانی (120 مرد، 192 زن) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی‌ها خواسته شد مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی (bnsg-s؛ گنیه، 2003)، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیسنک (epq-rs؛ آیسنک، آیسنک و بارت، 1985)، فهرست عواطف مثبت و منفی (panas؛ واتسن، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس سلامت روانی (mhi-28؛ بشارت، 1388) را تکمیل کنند. قابلیت اعتماد بازآزمایی و همسانی درونی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی در حد رضایت‌بخش مورد تایید قرار گرفت. درستی آزمایی محتوایی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی بر اساس داوری پنج نفر از متخصصان روانشناسی بررسی و ضرایب توافق کندال برای زیرمقیاس‌های خودپیروی، شایستگی و تعلق (پیوستگی) مورد تایید قرار گرفت. درستی‌آزمایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی از طریق محاسبه ضرایب همبستگی زیرمقیاس‌های آن با ابعاد برونگردی و نورزگرایی شخصیت، عواطف مثبت و منفی، و شاخص‌های سلامت روانی در مورد آزمودنی‌ها بررسی شد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمره آزمودنی‌ها در زیر مقیاس‌های ارضای نیازهای بنیادین عمومی با شاخص‌های برونگردی، عاطفه مثبت و رواندرستی همبستگی مثبت معنادار و با شاخص‌های نورزگرایی، عاطفه منفی و درماندگی روانشناختی همبستگی منفی معنادار وجود دارد. این نتایج، درستی آزمایی همگرا و تشخیصی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی را تایید می‌کنند. بر اساس نتایج این پژوهش، مقیاس فارسی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی برای سنجش این سازه در نمونه‌های ایرانی از قابلیت اعتماد و درستی‌آزمایی کافی برخوردار است.