اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس

زمینه: توجه و بازداری پاسخ از مشکلات دانش آموزان نارسانویس هست که به درمان آن توجه چندانی نشده، لذا نیازمند مداخلات روانشناختی جدید از جمله توان‌بخشی شناختی است.هدف: مطالعه حاضر باهدف تعیین اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس انجام شد.روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دوره پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه دوم و سوم ابتدایی مبتلابه اختلال نارسانویسی منطقه 15 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از مدارس عادی به مرکز مشاوره شرق ارجاع داده‌ شده بودند. 14 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند؛ و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای‌دهی شدند و به پرسشنامه‌های تشخیصی نارسانویسی یعقوبی و همکاران (1400)، آزمون توجه انتخابی، تمرکز و تلاش مندی بریکن کمپ (2002) و آزمون برو- نرو هافمن (1984) پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 60 دقیقه‌ای برنامه آموزش توان‌بخشی توجه و حافظه آرام نجاتی (1397) را دریافت کردند، ولی برای گروه گواه فقط آموزش‌های مدرسه ارائه شد. بعد از جلسات آموزش پس‌آزمون اجرا شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش توان‌بخشی شناختی بر بهبود توجه و بازداری پاسخ دانش آموزان نارسانویس در مقایسه با گروه گواه موثر بود و این نتایج در دوره پیگیری تداوم داشت (0/01 >p).نتیجه‌گیری: آموزش توان‌بخشی شناختی با ایجاد محیط جذاب آموزشی می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار مداخلات آموزشی دیگر برای افزایش توجه و بازداری استفاده شود.

the effectiveness of cognitive rehabilitation on attention and response inhibition of dysgraphia students

background: attention and response inhibition is one of the problems of dysgraphia students whose treatment has not been paid much attention, so it requires new psychological interventions including cognitive rehabilitation.aims: the present study was conducted with the aim of determining the effectiveness of cognitive rehabilitation on the attention and response inhibition of dysgraphia students.methods: the current research was semi-experimental with a pre-test and post-test design with a follow-up period with a control group. the research population included all second and third grade female students with dysgraphia in the 15th district of tehran in the academic year of 2021-2022, who were referred to sharq counseling center from regular schools. 14 people were selected by multi-stage cluster random sampling; and they were randomly placed in two experimental and control groups and answered yaqoubi et al.’s dysgraphia diagnostic questionnaires (2021), mandy brackencamp’s selective attention, concentration and effort test (2002) and bruno-nero hoffman test (1984). then the experimental group received the aram nejati attention and memory rehabilitation training program (2017) for 10 sessions of 60 minutes, but only school training was provided to the control group. after the training sessions, the post-test was conducted. analysis of variance with repeated measures was used to analyze the data.results: the results showed that cognitive rehabilitation training was effective in improving attention and response inhibition of dysgraphia students compared to the control group. these results continued in the follow-up period(p< 0/01).conclusion: based on the results, counselors and experts can use cognitive rehabilitation training to improve attention and inhibit response of dysgraphia students.