مدل یابی معادلات ساختاری رابطه بین ویژگی های شخصیتی با گرایش به اعتیاد در نوجوانان: نقش میانجی گر بهزیستی هیجانی

زمینه: تحقیقات نشان داده است گرایش به اعتیاد تحت تاثیر ویژگی های شخصیتی و از طریق متغیرهای میانجیگر از جمله بهزیستی هیجانی به عنوان ارزش های عاطفی هیجانی شناختی و تجربه ذهنی عواطف مثبت و رضایت از زندگی تحت تاثیر قرار گیرد اما در جامعه مورد تحقیق در این زمینه خلاء پژوهشی وجود دارد.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل یابی معادلات ساختاری رابطه بین ویژگی های شخصیتی با گرایش به اعتیاد در نوجوانان: نقش میانجی گر بهزیستی هیجانی انجام شده است.روش: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی با معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم دبیرستان‌های دولتی شهر رشت در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 16451 دانش آموز بود. جهت تعیین حجم نمونه، تعداد 300 دانش آموز پسر، با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و پرسشنامه های پنج عاملی شخصیت نئو (کاستا و مک گری، 1970)، مقیاس بهزیستی هیجانی (کییز و همکاران، 2002) و پرسشنامۀ گرایش به اعتیاد (فرجاد و همکاران، 1385) را تکمیل نمودند. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر و معادلات ساختاری و با نرم افزار spss-19 و amos-22 تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد اثر مستقیم برون گرایی (0/21) و روان آزردگی (0/22) بر گرایش به اعتیاد معنی دار است (0/05 >p). همچنین اثر غیرمستقیم روان آزردگی از طریق بهزیستی هیجانی بر گرایش به اعتیاد معنی دار بود.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت ویژگی های شخصیتی برون گرایی و روان آزردگی به صورت مستقیم و روان آزردگی به شکل غیر مستقیم و با میانجی گری بهزیستی هیجانی بر سطح گرایش به اعتیاد اثر داشتند؛ لذا با تمرکز بر نتایج پژوهش حاضر می توان زمینه کاهش گرایش به اعتیاد در نوجوانان را مهیا کرد.

the structural equation modeling of the relationship between personality traits and addiction tendencies in adolescents: the mediating role of emotional well-being

background: research has shown that the tendency to addiction is influenced by personality characteristics and through mediating variables including emotional well-being as emotional and cognition values and mental experience of positive emotions and life satisfaction. but there is a research gap in the researched population.aims: the present study was conducted with the aim of investigating structural equation modeling of the relationship between personality traits and addiction tendencies in adolescents: the mediating role of emotional well-being.methods: this research was of a descriptive-correlation type with structural equations. the statistical population of the present study was all male students of the second secondary level of public high schools in rasht city in the academic year of 2019-2019, numbering 16451 students. in order to determine the sample size, the number of 300 male students was selected multi stage cluster sampling method and completed the five-factor questionnaires of neo personality of costa & mccrae (1970), emotional well-being scale of keyes and magyarmo (2003) and farjad addiction tendency questionnaire (2006) were completed. data were analyzed with pearson correlation coefficient, path analysis and structural equations and with spss 19 and amos 22 software.results: the results showed that the direct effect of extroversion (0.21) and emotional irritation (0.22) on addiction tendency is positive and significant (p < 0.05). also, the indirect effect of psychological irritation through emotional well-being on addiction tendency was significant.conclusion: according to the obtained results, it can be said that the personality traits of extroversion and neuroticism directly and neuroticism indirectly had an effect on the level of addiction tendency, therefore, focusing on the results of the current research, can be to reduce the tendency to addiction in adolescents.