مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان فعال‌سازی رفتاری بر تبعیت از درمان و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه

زمینه: امروزه بقای زنان مبتلا به سرطان سینه بعد از تشخیص افزایش یافته است، اما برای این دسته از بیماران نه تنها بقا مهم است، بلکه تبعیت از درمان پس از بروز و تشخیص بیماری و افزایش نگرانی دربارۀ کیفیت زندگی نیز حائز اهمیت است. اثربخشی درمان‌های روانشناختی متعددی بر تبعیت از درمان و کیفیت زندگی این بیماران مورد بررسی قرار گرفته است ولی در مورد مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان فعال‌سازی رفتاری بر متغیرهای مورد مطالعه، شکاف پژوهشی وجود دارد.هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و فعال‌سازی رفتاری بر تبعیت از درمان و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه بود.روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و پییگیری دو ماهه بود. 45 نفر از زنان مبتلا به سرطان سینه شهر گرگان در طی سال‌های 1400 و 1401، با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در سه گروه درمان مبتنی بر شفقت، فعال‌سازی رفتاری و گروه گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های تبعیت از درمان دارویی (موریسکی و همکاران، 2008) و کیفیت زندگی بیماران سرطانی (سازمان اروپایی تحقیقات و درمان سرطان) استفاده شد. شرکت‌کنندگان در گروه‌های آزمایش، طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخلات درمان مبتنی بر شفقت (گیلبرت، 2006) و درمان فعال‌سازی رفتاری (دیمیدچیان و همکاران، 2006) قرار گرفتند. همچنین داده‌ها با روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی lsd و با کمک نرم‌افزار spss19 تجزیه‌ و تحلیل شدند.یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد هر دو درمان مبتنی بر شفقت و فعال‌سازی رفتاری بر تبعیت از درمان و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه موثر بوده است (0/05 >p). همچنین نتایج نشان داد، درمان فعال سازی رفتاری نسبت به درمان مبتنی بر شفقت اثربخشی بیشتری داشته و در مرحلۀ پیگیری نیز این میزان معناداری پایدار بود (0/05 >p).نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می‌رسد مداخلات مبتنی بر شفقت و فعال سازی رفتاری ضمن افزایش تبعیت از درمان در زنان مبتلا به سرطان سینه، می‌توانند کیفیت زندگی این دسته از بیماران را ارتقاء دهند. یافته های حاصل از این مطالعه می‌تواند به پزشکان، روانشناسان و سیاست‌گذاران حوزۀ سلامت و بهداشت روان کمک کند.

comparison of the effecacy of compassion-based therapy and behavioral activation therapy on adherence to treatment and quality of life in women with breast cancer

 background: today, the survival of women with breast cancer after diagnosis has increased, but for this category of patients, not only survival is important, but adherence to treatment after the occurrence and diagnosis of the disease and increased concern about the quality of life are also important. the effectiveness of various psychological treatments on adherence to treatment and quality of life of these patients has been investigated, but there is a gap in research regarding the comparison of the effectiveness of compassion-based therapy and behavioral activation therapy on the studied variables.aims: the purpose of this research was to compare of the effecacy of compassion-based therapy and behavioral activation therapy on adherence to treatment and quality of life in women with breast cancer.method: the design of the current research was semi-experimental, of pre-test-post-test type with a control group and a two-month follow-up. 45 women with breast cancer in gorgan during the years 2021 and 2022 were placed in three groups of compassion-based therapy, behavioral activation therapy and control group by simple random sampling method. to collect data, were used for medication adherence scale (morisky et al., 2008) and quality of life questionnaire for cancer patients (european organization for research and treatment of cancer). participants in the experimental groups underwent the interventions of compassion-based therapy (gilbert, 2006) and behavioral activation therapy (dimidchian et al. et al., 2008) were included in 8 sessions of 90 minutes. also, the data were analyzed by repeated measurement variance analysis and lsd follow-up test with the help of spss19 software.results: the findings of the research showed that both compassion-based therapy and behavioral activation therapy were effective on the adherence to treatment and quality of life of women with breast cancer (p<0.05). also, the results showed that behavioral activation therapy was more effective than compassion-based therapy, and this significant level was stable in the follow-up phase (p<0.05).conclusion: according to the obtained results, it seems that interventions based on compassion and behavioral activation can improve the quality of life of this group of patients, while increasing adherence to treatment in women with breast cancer. the findings of this study can help doctors, psychologists and policy makers in the field of health and mental health.