مدل یابی ساختاری عملکرد جنسی در زنان زیر سن یائسگی بر اساس طرحواره های جنسی با نقش میانجی ‌گر اضطراب حالت- صفت و عزت نفس جنسی

زمینه: عملکرد جنسی بر اساس طرحواره‌های جنسی یکی از جنبه‌های مهم در سلامت فردی است. اما در تمامی پژوهش‌های بررسی شده، نقش اضطراب حالت-صفت و عزت نفس جنسی به عنوان متغیرهای میانجی گر در نظر گرفته نشده است و همچنین توجه به اضطراب و عزت نفس منفی جنسی بر روابط جنسی در جامعه پژوهش مورد بررسی قرار نگرفته است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل معادلات ساختاری عملکرد جنسی زنان زیر سن یائسگی بر اساس طرحواره های جنسی با نقش میانجی‌گر اضطراب حالت-صفت و عزت نفس جنسی انجام شد.روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی و از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جهت تعیین نمونه 350 نفر از زنان با سن زیر یائسگی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان رودسر در سال 1401 با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های عملکرد جنسی زنان روزن و همکاران (1997)، طرحواره جنسی زنان اندرسن و سیرانووسکی (1994)، اضطراب حالت-صفت اسپیلبرگر (1970) و عزت نفس جنسی زینا و اسچوارز (1996) بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از ضریب همبستگی پیرسون برای سنجش همبستگی زوجی متغیرها و تحلیل مسیر، برای الگویابی معادلات ساختاری با نرم‌افزار spss و amos استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج شاخص های برازش، مدل ساختاری پژوهش از برازش خوبی برخوردار بود. تحلیل روابط مستقیم نیز نشان داد بین عملکرد جنسی با طرحواره های جنسی صریح/راحت (β=0.139, p=0.016) و پرشور/رمانتیک (β=0.181, p=0.001) رابطه مستقیم، بین طرحواره جنسی خجالتی/محتاط و عملکرد جنسی، رابطه معکوس (p=0.049, β=0.102)، بین عزت نفس جنسی و عملکرد جنسی، رابطه مستقیم (p<0.001, β=0.321) و بین اضطراب صفت و عملکرد جنسی، رابطه معکوس (p<0.001, β=0.202) وجود دارد.نتیجه‌گیری: بنابراین برای کاهش اختلالات عملکرد جنسی باید از مداخله هایی که زنان را در راستای شناخت، بینش و تغییر نگرش درباره افکار، احساسات و هیجانات خود درباره رابطه جنسی هدایت می کنند، استفاده شود. افزایش گستره چنین پژوهش‌هایی می‌تواند در پیشگیری از مشکلات جنسی زنان موثر باشد.

structural modeling of sexual performance in postmenopausal women based on sexual schemas with the mediator role of state-trait anxiety and sexual self-esteem

background: sexual performance based on sexual schemas is one of the important aspects in personal health. however, in all reviewed researches, the role of trait state anxiety and sexual self-esteem as mediating variables has not been considered and that the considering the negative sexual anxiety and self-esteem on sexual relationships has not been studied in the research society.aims: the present study was conducted with the aim of investigating the structural equation model of sexual performance of women under menopause based on sexual schemas with the mediator role of state-attribute anxiety and sexual self-esteem.methods: the research method was descriptive-correlational, in kind of structural equation modeling. in order to determine the sample, 350 women under the age of menopause who referred to the health and treatment centers of rudsar city in 1401 were selected by cluster random sampling method. the measuring instruments were rosen et al.’s sexual performance questionnaires (1997), andersen and cyranovsky’s sexual schema (1994), spielberger’s state-trait anxiety (1970), and zina and schwarz’s sexual self-esteem (1996). in order to analyze the data, pearson’s correlation coefficient was used to measure the pairwise correlation of variables and path analysis was used to find the pattern of structural equations with spss and amos software.results: based on the results of the fit indices, the structural model of the research had a good fit. the analysis of direct relationships showed that there is a direct relationship between sexual performance and explicit/comfortable (β=0.139, p=0.016) and passionate/romantic (β=0.181, p=0.001) sexual schemas. shy/cautious sexuality and sexual performance have an inverse relationship (p=0.049, β=0.102), direct relationship between sexual self-esteem and sexual performance (p<0.001, β=0.321) and between trait anxiety and sexual performance have an inverse relationship (p<0.001, β=0.202).conclusion: therefore, to reduce sexual performance disorders, interventions that guide women in the direction of knowledge, insight and change of attitude about their thoughts, feelings and emotions about sexual relations should be used. increasing the scope of such research can be effective in preventing women’s sexual problems.