مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان فعال‌ سازی رفتاری بر استرس ادراک شده و خودکارآمدی زنان مبتلا به سرطان سینه

زمینه: یکی از انواع سرطان های شایع در جهان، سرطان سینه در زنان است که اثرات منفی بسیاری بر وضعیت جسمانی و روانی زنان بر جای می گذارد. مداخلات روانشناختی به دلیل ماهیت روانی سرطان سینه، کانون تمرکز برخی مطالعات بوده‌اند. به نظر می‌رسد توجه بیشتر به مداخلات روانشناختی جهت کاهش مشکلات روانی زنان مبتلا به سرطان سینه ضروری است. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسۀ اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان فعال‌سازی رفتاری بر استرس ادراک شده و خودکارآمدی زنان مبتلا به سرطان سینه بود. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و پییگیری دو ماهه بود. 45 نفر از زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر گرگان در طی سال‌های 1401-1400 با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در سه گروه درمان مبتنی بر شفقت، درمان فعال‌سازی رفتاری و گروه گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استرس ادراک شده (کوهن و همکاران، 1983) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1982) استفاده شد و شرکت‌کنندگان در گروه‌های آزمایش، تحت مداخلات درمان مبتنی بر شفقت (گیلبرت، 2006) و درمان فعال‌سازی رفتاری (دیمیدچیان و همکاران، 2006) در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای قرار گرفتند. همچنین داده‌ها با روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر و با کمک نرم‌افزار spss19 تجزیه‌ وتحلیل شدند. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد هر دو درمان مبتنی بر شفقت و فعال‌سازی رفتاری بر استرس ادراک شده و خودکارآمدی زنان مبتلا به سرطان سینه موثر بوده است (0/05 >p). همچنین نتایج نشان داد، درمان فعال سازی رفتاری نسبت به درمان مبتنی بر شفقت اثربخشی بیشتری داشته و در مرحله پیگیری نیز این میزان معناداری پایدار بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت مداخلات مبتنی بر شفقت و فعال سازی رفتاری اثربخشی بالایی در بهبود خودکارآمدی و کاهش استرس ادراک شده داشتند. لذا نتایج این مطالعه می‌تواند به درمانگران، روانشناسان و سیاست‌گذاران حوزۀ سلامت و بهداشت روان کمک کند.

comparison of the effecacy of compassion-based therapy and behavioral activation therapy on perceived stress and self-efficacy in women with breast cancer

background: one of the most common types of cancer in the world is breast cancer in women, which has many negative effects on the physical and mental condition of women. psychological interventions have been the focus of some studies due to the psychological nature of breast cancer. it seems that it is necessary to pay more attention to psychological interventions to reduce the psychological problems of women with breast cancer.aims: the purpose of this research was to compare of the effecacy of compassion-based therapy and behavioral activation therapy on perceived stress and self-efficacy in women with breast cancer.method: the current research design was a semi-experimental pre-test-post-test type with a control group and a two-month follow-up. 45 women with breast cancer in gorgan during 2021-2022 were placed in three groups of compassion-based treatment, behavioral activation treatment and control group by simple random sampling method. perceived stress (cohen et al., 1983) and self-efficacy (sherer et al., 1982) questionnaires were used to collect data, and the participants in the experimental groups underwent the interventions of compassion-based therapy (gilbert, 2006) and behavioral activation therapy (dimidchian et al. et al., 2006) were included in 8 sessions of 90 minutes. also, the data were analyzed by repeated measurement variance analysis with the help of spss19 software.results: the findings of the research showed that both compassion-based therapy and behavioral activation therapy were effective on the perceived stress and self-efficacy of women with breast cancer (p<0.05). also, the results showed that behavioral activation therapy was more effective than compassion-based therapy, and this significant level was stable in the follow-up phase.conclusion: according to the obtained results, it can be said that interventions based on compassion and behavioral activation therapy were highly effective inimproving self-efficacy, and reducing perceived stress. therefore, the results of this study can help therapists, psychologists and policymakers in the field of health and mental health.